.gif)
Tóm tắt sách "Âm mưu và thuyết âm mưu"
Cuốn sách "Âm mưu và thuyết âm mưu" của Juha Räikkä thảo luận về các khía cạnh đạo đức và nhận thức của thuyết âm mưu chính trị, một hiện tượng thu hút sự quan tâm đáng kể từ nhiều lĩnh vực học thuật.
Tác giả trình bày ba phương pháp để định nghĩa khái niệm "thuyết âm mưu":
- Thu hẹp ý nghĩa: Các nhà tâm lý học xã hội thường sử dụng cách tiếp cận này, coi thuyết âm mưu là tập hợp niềm tin sai lầm về nguyên nhân của một sự kiện do âm mưu của nhiều tác nhân.
- Mở rộng ý nghĩa: Một số triết gia đề xuất mở rộng định nghĩa, bao gồm tất cả lời giải thích lịch sử đề cập đến âm mưu, bất kể tính xác thực.
- Nắm bắt ý nghĩa thông thường: Tác giả ủng hộ phương pháp này, tập trung vào ý nghĩa thông thường của khái niệm trong ngôn ngữ.
Để hiểu ý nghĩa thông thường của "thuyết âm mưu", Räikkä đề xuất hai tiêu chí:
- Tiêu chí xung đột: Thuyết âm mưu thường mâu thuẫn với lời giải thích được chấp nhận rộng rãi về cùng một sự kiện chính trị.
- Tiêu chí âm mưu: Thuyết âm mưu đề cập đến âm mưu hoặc những hợp tác bí mật có mục tiêu trái với đạo đức hoặc nhiệm vụ được ủy quyền.
Tác giả phân loại thuyết âm mưu thành bốn loại:
- Tuyên bố âm mưu có căn cứ: Ví dụ Thuyết Watergate, cho rằng Tổng thống Nixon dính líu đến vụ đột nhập trụ sở Ủy ban Quốc gia Dân chủ.
- Thuyết âm mưu bị bác bỏ: Ví dụ thuyết cho rằng Rasputin được cài vào cung điện của Sa hoàng để hủy hoại danh tiếng của Sa hoàng.
- Thuyết âm mưu lừa đảo: Ví dụ thuyết âm mưu về biến đổi khí hậu toàn cầu, cho rằng các nhà khoa học cố tình công bố kết quả sai lệch.
- Thuyết âm mưu mở: Ví dụ thuyết âm mưu về thực phẩm biến đổi gen, cho rằng các doanh nghiệp che giấu dữ liệu về tác hại của thực phẩm biến đổi gen.
Räikkä lập luận rằng mặc dù thuyết âm mưu thường không đáng tin cậy, nhưng chúng có thể là đúng. Do đó, việc nhà nước can thiệp vào các cuộc tranh luận công khai về thuyết âm mưu là không nên, trừ trường hợp thuyết âm mưu chứa đựng vu khống hoặc ngôn từ thù địch.
Thay vào đó, tác giả ủng hộ cuộc thảo luận dân chủ mở để đánh giá từng thuyết âm mưu dựa trên bằng chứng. Theo Räikkä, cuộc tranh luận công khai sẽ giúp phơi bày sự sai lầm và vô nghĩa của những thuyết âm mưu không có căn cứ.
Tóm lại, cuốn sách của Juha Räikkä cung cấp một phân tích chi tiết về thuyết âm mưu, khẳng định tầm quan trọng của việc thảo luận công khai và phản biện để đánh giá tính xác thực của chúng.
Đọc sách Online