Podcast
Tổng quan về AI cho cuộc sống
Nguồn này, "AI cho cuộc sống: hơn 100
cách để sử dụng trí tuệ nhân tạo", đóng vai trò là một hướng dẫn toàn diện
để khai thác tiềm năng của AI tạo sinh trong nhiều khía cạnh của cuộc sống hàng
ngày. Cuốn sách nhấn mạnh rằng AI sẽ tồn tại lâu dài và khuyến khích người đọc
học cách sử dụng nó một cách hiệu quả. Mục tiêu chính là trang bị cho người
dùng kiến thức và sự tự tin để tạo ra các prompt mạnh mẽ, cá nhân hóa, biến AI
thành một "trợ lý chăm chỉ" để hợp lý hóa công việc, giảm gánh nặng
nhiệm vụ và khơi dậy sự sáng tạo.
Các khái niệm cơ bản về AI tạo sinh và tương
tác
Tương tác với các công cụ AI tạo sinh, đặc
biệt là các Mô hình Ngôn ngữ Lớn (LLM), được so sánh với một cuộc trò chuyện.
"Bạn đưa ra một yêu cầu, và mô hình của công cụ sẽ dựa vào 'kiến thức' của
nó và tạo ra một cái gì đó dựa trên yêu cầu của bạn. Nếu sau đó bạn yêu cầu
công cụ điều chỉnh kết quả của nó, nó sẽ tuân thủ và cung cấp một cái gì đó mới
theo phản hồi đó." Khả năng điều chỉnh theo phản hồi này phần lớn nhờ vào
"cửa sổ ngữ cảnh" của LLM, đó là "lượng 'bộ nhớ' mà một LLM có
được cho cuộc hội thoại của bạn trong một cuộc trò chuyện nhất định", được
đo bằng "token" (mỗi token trung bình là một từ có 5 chữ cái).
Hạn chế và cân nhắc của AI
Mặc dù AI mạnh mẽ, nhưng có một số hạn chế
quan trọng cần lưu ý:
·
Logic
và hài hước của con người:
Các công cụ AI tạo sinh "không hề hài hước, ngay cả khi bạn yêu cầu chúng
như vậy. Những câu đùa của chúng có thể hơi vô nghĩa, và những câu chơi chữ của
chúng thường không có nhiều ý nghĩa." Chúng có thể tự tin đưa ra câu trả
lời phi logic ngay cả sau khi nhận được phản hồi.
·
Quyền
riêng tư dữ liệu: "Điều quan trọng
là phải hiểu rằng các công cụ AI tạo sinh 'đọc' và xử lý các đầu vào văn bản
bạn cung cấp để tạo ra phản hồi của chúng. Dữ liệu đã nhập này sau đó có thể
được lưu trữ theo một cách nào đó, vì thông thường các đầu vào này được sử dụng
để giúp cải thiện hiệu suất của mô hình và xây dựng các phiên bản tương lai của
mô hình có phản hồi và độ hiểu ngôn ngữ tốt hơn."
·
Thiên
vị: AI có thể thể hiện sự
thiên vị. Ví dụ, khi được yêu cầu "đa dạng" trong prompt hình ảnh, nó
tạo ra bốn bức ảnh của một người đàn ông da trắng. "Theo kinh nghiệm của
tôi cho đến nay, nếu bạn muốn kết quả hiển thị phụ nữ hoặc người thuộc các dân
tộc khác nhau, bạn phải nêu rõ điều đó trong prompt của mình." Các hình
ảnh khuôn mẫu về quốc tịch cũng có thể xảy ra.
·
Ảo
giác: Các mô hình mạnh hơn
như o1 (so với GPT-4o) mang lại "kết quả làm tăng mức độ 'logic' trong đầu
ra đồng thời giảm khả năng ảo giác," mặc dù với thời gian phản hồi chậm
hơn. Các chủ đề chuyên biệt hơn cũng "có xu hướng dẫn đến mức độ ảo giác
cao hơn (do ít được đào tạo trong mô hình)."
Các công cụ AI phổ biến được đề cập
Các công cụ AI được nhắc đến bao gồm:
·
ChatGPT (miễn phí và
trả phí)
·
Microsoft Copilot
(miễn phí với trình duyệt Edge, trả phí với Microsoft 365)
·
Google Gemini (chỉ trả
phí với Google Drive)
·
Claude (miễn phí và
trả phí)
·
Perplexity (miễn phí
với giới hạn, trả phí)
Tạo prompt hiệu quả
Chìa khóa để có được đầu ra mạnh mẽ từ AI là
giao tiếp rõ ràng và cụ thể trong prompt của bạn. "Giao tiếp của bạn càng
rõ ràng và cụ thể, đầu ra càng rõ ràng và cụ thể!" Một prompt tốt giống
như đưa ra hướng dẫn chi tiết cho một người: "Nếu bạn muốn ăn tacos gà cho
bữa tối... bạn sẽ có nhiều khả năng nhận được chính xác những gì bạn
muốn!"
Các yếu tố chính của một prompt ban đầu bao
gồm:
·
Bắt
đầu đơn giản: Luôn có thể bắt đầu
bằng một yêu cầu đơn giản.
·
Cụ
thể: Càng cụ thể, đầu ra
càng phù hợp, mạnh mẽ và cá nhân hóa.
·
Tìm
cách giao tiếp của riêng bạn: Người dùng sẽ phát triển phong cách giao tiếp hiệu quả của
riêng họ với các công cụ AI.
Các mẹo để cải thiện prompt:
·
Tính
từ và động từ hành động:
Sử dụng các từ như "Làm cho điều này ____ hơn" (ví dụ: sáng tạo, mỉa
mai, chi tiết) hoặc "Giải thích cho tôi như thể tôi 12 tuổi."
·
Yêu
cầu câu hỏi tiếp theo:
"Hãy hỏi tôi 10 câu hỏi để hướng dẫn phản hồi của bạn tốt hơn" giúp
AI thu thập thêm thông tin.
·
Cung
cấp ví dụ: Đính kèm hình ảnh
hoặc viết một phần mẫu để AI mô phỏng.
·
Thêm
"nhiệt độ": Một số từ 0.0 đến 1.0
có thể được thêm vào cuối prompt khi sử dụng các mô hình GPT. Nhiệt độ cao hơn
(ví dụ: 1.0) sẽ tăng tính đa dạng và ngẫu nhiên của các câu hỏi được tạo ra.
Các tính năng AI hữu ích
·
Ghim/đánh
dấu cuộc trò chuyện: Giúp giữ các cuộc trò
chuyện quan trọng luôn ở trên cùng (Google Gemini, Claude, Perplexity).
·
Chia
sẻ cuộc trò chuyện: Chia sẻ toàn bộ lịch
sử trò chuyện với người khác (ChatGPT, Perplexity, Gemini).
·
Hỗ
trợ tệp đính kèm: Một số công cụ (ví
dụ: Claude hoặc ChatGPT) cho phép bạn đính kèm tài liệu, bảng tính hoặc hình
ảnh để phân tích, tóm tắt, phát hiện xu hướng hoặc tạo biểu đồ.
Các ứng dụng thực tế của AI trong cuộc sống
hàng ngày
Cuốn sách cung cấp rất nhiều trường hợp sử
dụng cụ thể, bao gồm:
·
Giải
quyết vấn đề hàng ngày:
Chẩn đoán sự cố thiết bị ("máy sấy đã dừng lại. Màn hình hiển thị 'd80.'
Điều này có nghĩa là gì?"), xác định những gì cần chú ý khẩn cấp nhất cho
xe hơi, đặt câu hỏi cho thợ máy.
·
Quản
lý gia đình và tài chính:Tạo
hệ thống công việc gia đình.
·
Ước tính chi phí cải
tạo nhà ("cải tạo đáng kể phòng tắm của tôi... ở Wilmington, Vermont, vào
năm 2025").
·
Tư vấn mua xe đã qua
sử dụng ("mua một chiếc Honda Pilot đời 2015 đã đi 84.000 dặm... Tôi nên
hỏi chủ sở hữu những câu hỏi nào?").
·
Gợi ý trang trí nhà
bằng hình ảnh không gian của bạn.
·
Chăm sóc cây cối và
chẩn đoán vấn đề của cây.
·
Quản lý thực phẩm: xác
định độ an toàn của thực phẩm đã quá hạn sử dụng, nhận ý tưởng công thức nấu ăn
từ nguyên liệu có sẵn, sử dụng thiết bị nhà bếp ("nồi Instant Pot® Duo
Crisp 11 trong 1 nồi chiên không dầu... tạo một hướng dẫn về 11 cài đặt và chức
năng").
·
Tư vấn tài chính và
thuế: xác định các khoản khấu trừ thuế kinh doanh.
·
Mua sắm thông minh: so
sánh sản phẩm để mua ("mua một chiếc tủ lạnh mới và lý tưởng nhất là không
muốn chi quá 2.000 đô la").
·
Hiểu chi phí y tế lớn
và đàm phán giá.
·
Mua và bán đồ: hướng
dẫn nơi bán và cách định giá đồ cũ, viết mô tả được tối ưu hóa cho công cụ tìm
kiếm.
·
Lập kế hoạch đầu tư:
phân tích cơ bản, hướng dẫn về các loại tài sản đầu tư đa dạng (trái phiếu,
ETF, CD, cổ phiếu), hướng dẫn đánh giá cổ phiếu.
·
Phát
triển cá nhân và chuyên nghiệp:Lập kế hoạch mục tiêu và tạo dòng thời gian với các điểm kiểm
tra.
·
Phân tích tài liệu PDF
và bảng tính.
·
Học ngôn ngữ
("hiểu khi nào nên sử dụng thì giả định trong tiếng Ý").
·
Vượt qua sự trì hoãn
và định hình lại tư duy.
·
Đặt ra ranh giới vững
chắc.
·
Hiểu các thuật ngữ y
tế.
·
Tạo danh sách phát
nhạc ("tạo một danh sách phát gồm 30 bài hát tạo động lực cho việc tập tạ
tại phòng gym").
·
Tạo công việc nhà, tập
luyện, Mad Libs ngẫu nhiên.
·
Trò chuyện và kết nối
mạng: gợi ý câu hỏi để kết nối mạng, soạn thảo tin nhắn tiếp cận chuyên nghiệp
(LinkedIn), nhận phản hồi về nội dung bài đăng LinkedIn, phân tích phong cách
viết của bạn.
·
Hỗ trợ nghề nghiệp:
tạo sơ yếu lý lịch ("vị trí kỹ sư phần mềm cấp cao tại các startup công
nghệ tinh gọn"), soạn thảo email thay đổi hợp đồng.
·
Hiểu tính cách của
người khác và cải thiện năng lực văn hóa ("Sếp mới của tôi nói cô ấy là
ISTJ. Hãy tạo một hướng dẫn về ý nghĩa của loại tính cách đó").
·
Quản lý xung đột và
giao tiếp khó khăn ("Sếp tôi đang phàn nàn về tôi trên kênh Slack công
khai... Tôi cần trả lời và muốn thể hiện sự kiên quyết, điềm tĩnh và chuyên
nghiệp").
·
Gợi ý quà tặng: sinh
nhật, gói quà cho mẹ mới sinh.
·
Giải
trí và sáng tạo:Tạo hình ảnh nghệ
thuật AI tùy chỉnh ("Tạo một hình ảnh về một chú voi con đang nhảy múa
trên sân khấu Broadway").
·
Đề xuất các chương
trình TV mới.
·
Gợi ý các đối tượng để
vẽ hoặc điêu khắc.
·
Tạo khái niệm và ý
tưởng hình ảnh mới.
·
Tạo câu hỏi đố vui.
·
Nhập vai nhân vật
("Ngài là Ngài Darcy, nhân vật trong tác phẩm Kiêu hãnh và định kiến của
Jane Austen").
·
Tạo Mad Libs.
·
Khơi gợi các cuộc trò
chuyện và tranh luận thú vị, các câu hỏi icebreaker.
·
Lập
kế hoạch du lịch:Khám phá chuyến đi
trong ngày và những viên ngọc ẩn địa phương.
·
So sánh chi phí sinh
hoạt khi chuyển nhà hoặc chuyển đến địa điểm mới ("so sánh chi phí sinh
hoạt (giao thông, thực phẩm, xăng dầu, v.v.) và giá thuê trung bình cho một căn
hộ một phòng ngủ... ở Austin, Texas, và San Francisco, California").
·
Tạo lộ trình du lịch
("chuyến đi đường dài 10 ngày qua các thành phố lớn ở Tây Ban Nha và Bồ
Đào Nha").
·
Khám phá các hoạt động
tại điểm đến, bao gồm các địa điểm yêu thích của người dân địa phương.
·
Lên kế hoạch cho các
sự kiện và trải nghiệm theo mùa.
·
Tìm nơi ở trên đường
đi.
·
Ước tính thời gian
dành cho các hoạt động.
·
Mẹo nội bộ khi tham
quan công viên chủ đề ("chuyến đi 5 ngày đến Disney World").
·
Hiểu các quy tắc ứng
xử và phong tục địa phương ("Tokyo, Nhật Bản, từ Mỹ và muốn tôn trọng các
phong tục địa phương").
·
Lập danh sách đóng gói
(quần áo và các vật dụng không phải quần áo).
·
Học các cụm từ chính
trong ngôn ngữ địa phương.
·
Chống lại lệch múi giờ
và thích nghi với múi giờ mới.
·
Hiểu biển báo đường
phố và giao thông.
·
Biết phải làm gì trong
trường hợp khẩn cấp khi đi du lịch nước ngoài.
Nói chung, nguồn này khẳng định rằng AI là một
công cụ mạnh mẽ và linh hoạt để nâng cao năng suất, sự sáng tạo và chất lượng
cuộc sống hàng ngày, miễn là người dùng học cách giao tiếp hiệu quả với nó
thông qua các prompt được xây dựng tốt.
1. Làm thế nào AI có thể cải thiện mọi khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày?
Trí tuệ nhân tạo (AI), đặc biệt là AI tạo sinh như ChatGPT,
đang thay đổi thế giới xung quanh chúng ta và có tiềm năng biến đổi
cuộc sống cá nhân của bạn trở nên dễ dàng, hiệu quả và thậm chí thú vị hơn.
Thay vì chỉ giới hạn trong lĩnh vực kinh doanh, AI có thể giúp bạn giao phó
những công việc tẻ nhạt hàng ngày, cho phép bạn tập trung nhiều năng
lượng hơn vào sở thích, đời sống xã hội và cuộc sống.
Dưới đây là cách AI có thể cải thiện mọi khía cạnh trong
cuộc sống hàng ngày, dựa trên các nguồn đã cung cấp:
- Cải thiện cuộc sống tại nhà
- Dọn dẹp và sắp xếp nhà cửa: AI có thể tạo danh sách kiểm tra chi tiết để
tổ chức và dọn dẹp nhà cửa, bao gồm cả gợi ý về giới hạn thời gian cho
mỗi hoạt động. Nó cũng có thể giúp phân chia các công việc lớn thành
các nhiệm vụ nhỏ hơn và đưa ra chiến lược giải quyết vấn đề tình
cảm với những món đồ cũ. Bạn có thể nhận được hướng dẫn dọn dẹp
chuyên sâu và thậm chí học cách làm chất tẩy rửa tự nhiên tại nhà.
- Bảo trì nhà cửa và phương tiện: AI giúp bạn tạo danh sách kiểm tra đầy đủ các
công việc bảo trì nhà cửa thường xuyên và ước tính chi phí bảo trì
theo thời gian. Nó cũng có thể chẩn đoán các vấn đề ban đầu với
thiết bị. Đối với ô tô, AI hỗ trợ lập danh sách kiểm tra bảo dưỡng,
xác định hành động khẩn cấp và giúp bạn đánh giá khuyến nghị
bảo dưỡng từ thợ máy.
- Quản lý gia đình:
AI có thể giúp thiết lập hệ thống phân công việc nhà cho trẻ em,
đề xuất các công việc phù hợp với lứa tuổi và chiến lược khuyến
khích sáng tạo.
- Cải tạo và thiết kế nhà: AI hỗ trợ ước tính chi phí và thời gian cho
các dự án cải tạo, lập kế hoạch từng bước và truyền cảm hứng
thiết kế bằng cách tạo ra hình ảnh trực quan.
- Các công việc nhà khác: Gợi ý trang trí nhà cửa bằng cách sử dụng
hình ảnh không gian của bạn, tạo kế hoạch duy trì thói quen sắp xếp
nhà cửa, chăm sóc cây trồng trong nhà, cung cấp hướng dẫn về động
vật hoang dã trong vườn, chuẩn bị nhà cửa cho thú cưng mới
hoặc thành viên gia đình mới, khắc phục các vấn đề xung quanh nhà
như vòi nước rò rỉ, xác định và tẩy vết bẩn, và hiểu các ký
hiệu giặt là.
- Cải thiện sức khỏe và hạnh phúc
- Lập kế hoạch và chuẩn bị bữa ăn: AI giúp bạn giảm gánh nặng tinh thần bằng
cách tạo kế hoạch bữa ăn hàng tuần được cá nhân hóa, bao gồm công
thức nấu ăn và phân tích dinh dưỡng. Nó cũng có thể tạo danh sách
mua sắm từ kế hoạch bữa ăn của bạn và cung cấp mẹo chuẩn bị nguyên
liệu hiệu quả.
- Giảm thiểu lãng phí thực phẩm: AI đưa ra mẹo bảo quản thực phẩm để duy trì
độ tươi ngon, giúp diễn giải nhãn thực phẩm và tuổi thọ thực phẩm,
và cung cấp ý tưởng công thức sử dụng nguyên liệu có sẵn, cũng như
cách sử dụng phế liệu thực phẩm một cách hiệu quả.
- Cải thiện kỹ năng nấu ăn: AI có thể dạy bạn các phương pháp nấu ăn mới và
sáng tạo, mẹo nấu ăn chuyên nghiệp, cách ăn nhiều rau xanh
hơn, tăng/giảm quy mô công thức và cách sử dụng thiết bị
nhà bếp của bạn hiệu quả hơn.
- Tạo kế hoạch tập thể dục: AI là một nguồn tài nguyên am hiểu để phác thảo
kế hoạch tập luyện chi tiết, tiến bộ, giúp bạn hiểu đúng tư thế
khi tập thể dục, xây dựng kế hoạch dinh dưỡng phù hợp với mục tiêu
thể dục, và tạo hướng dẫn phục hồi sau tập luyện.
- Hỗ trợ và hướng dẫn tinh thần: AI có thể đóng vai trò như một "tai lắng
nghe" khách quan để bạn giãi bày căng thẳng, gợi ý các câu
hỏi kích thích tư duy để định hình lại suy nghĩ tiêu cực, cung cấp các
góc nhìn thay thế và định hình lại tư duy, và tạo ra các khẳng
định tích cực cá nhân hóa.
- Chuẩn bị cho các cuộc khám bệnh: AI giúp bạn sắp xếp suy nghĩ trước cuộc hẹn, tạo
danh sách câu hỏi để hỏi bác sĩ, hiểu những gì mong đợi trước và
sau một thủ thuật y tế, và giải thích các thuật ngữ y tế.
- Giải trí và sức khỏe:
Tạo món ăn mới và sáng tạo, tạo danh sách mua sắm có tổ chức,
gợi ý cách nấu ăn lành mạnh hơn cho món ăn yêu thích, tìm kiếm các
thay thế nguyên liệu, tạo danh sách phát tập luyện tùy chỉnh,
đa dạng hóa lịch trình tập luyện với công cụ tạo bài tập ngẫu nhiên,
hiểu và làm dịu các triệu chứng thường gặp, giải quyết tình
trạng quá tải tinh thần với danh sách việc cần làm.
- Phát triển sự nghiệp và nơi làm việc
- Ứng tuyển việc làm:
AI có thể giúp viết lại sơ yếu lý lịch và thư xin việc với các
động từ hành động mạnh mẽ và từ khóa phù hợp để tối ưu hóa cho các hệ
thống theo dõi ứng viên. Bạn cũng có thể nhận được phản hồi về thư
xin việc của mình.
- Luyện phỏng vấn:
AI cung cấp danh sách câu hỏi phỏng vấn tiềm năng và thậm chí mô
phỏng buổi phỏng vấn thử với phản hồi chi tiết để giúp bạn tự tin.
- Đàm phán mức lương cao hơn: AI giúp bạn xác định mức lương thị trường, so
sánh các đề nghị làm việc, và soạn thảo email đàm phán hoặc
các điểm nói chuyện.
- Xem xét và đàm phán hợp đồng: AI giúp giải thích và hiểu các điều khoản hợp
đồng, phát hiện các vấn đề tiềm ẩn hoặc điều khoản không công
bằng, đề xuất các điều chỉnh và soạn thảo email chi tiết
các thay đổi được yêu cầu.
- Soạn thảo đánh giá cuối năm: AI hỗ trợ viết bản tự đánh giá hiệu suất hàng năm
mạnh mẽ và trả lời các câu hỏi cụ thể cho bài đánh giá của bạn. Nó
cũng có thể soạn thảo đánh giá 360 độ cho người khác.
- Cải thiện giao tiếp chuyên nghiệp: AI giúp điều chỉnh giọng điệu trong văn bản
(tránh thô lỗ, cộc cằn), cô đọng thông tin liên lạc cho cấp điều hành,
và tiết kiệm thời gian cập nhật bằng văn bản.
- Đánh giá cơ hội mới:
AI đóng vai trò là huấn luyện viên sự nghiệp, giúp bạn khám phá
và đánh giá các con đường sự nghiệp thay thế hoặc cơ hội kinh
doanh phụ phù hợp với kỹ năng và đam mê của bạn.
- Mở rộng mạng lưới:
AI có thể giúp tạo ra danh sách câu hỏi để có cuộc trò chuyện kết
nối mạng lưới ý nghĩa, soạn thảo thư tiếp cận trên LinkedIn và
cung cấp hướng dẫn về thực hành kết nối hiệu quả.
- Nâng cao thương hiệu chuyên nghiệp trên LinkedIn: AI hỗ trợ lên ý tưởng và hoàn thiện nội dung
dẫn đầu tư tưởng cho hồ sơ LinkedIn của bạn.
- Các kỹ năng công việc khác: AI có thể tạo câu hỏi phỏng vấn chu đáo cho
người tuyển dụng, đưa ra phản hồi mang tính xây dựng cho đồng
nghiệp, đánh giá cơ hội giáo dục nâng cao, thông báo thăng chức
hoặc cột mốc sự nghiệp trên LinkedIn, học kỹ năng mới cho phần mềm
thông dụng như Excel hoặc PowerPoint, học lập trình, nâng cao kỹ
năng giao tiếp bằng văn bản, và tổng hợp các phương pháp thay thế
để giải quyết vấn đề.
- Quản lý tài chính cá nhân và kiến thức tài chính
- Tối ưu hóa ngân sách:
AI giúp thiết lập phương pháp lập ngân sách hàng tháng tốt hơn, khai
thác tư duy tiền bạc của bạn, đề xuất các khuôn khổ lập ngân sách
mới và tạo kế hoạch phản ánh hàng tháng.
- Tăng tiền tiết kiệm:
AI cung cấp mẹo tiết kiệm khi mua sắm, giúp tìm hiểu thời điểm
mua hàng phù hợp để có giá tốt nhất, tìm nơi áp dụng giảm giá sau
mua hàng, và mẹo mua sắm trực tuyến thông minh. AI cũng hỗ trợ
nghiên cứu các lựa chọn ngân hàng cho khoản tiết kiệm của bạn.
- Đàm phán các khoản chi lớn: AI đóng vai trò là huấn luyện viên đàm phán,
giúp bạn phác thảo chiến lược đàm phán mua xe mới, chuẩn bị và
đặt kỳ vọng cho các chi phí y tế lớn, và thực hành đàm phán trực
tiếp.
- Chuẩn bị thuế:
AI giúp bạn hiểu hệ thống thuế, tìm hiểu sâu hơn về các chiến
lược tiết kiệm thuế, hiểu nghĩa vụ thuế của bạn, hiểu các
thay đổi trong luật thuế tác động đến bạn như thế nào, nhận hướng
dẫn về cấu trúc kinh doanh tốt nhất cho doanh nghiệp của bạn, và hiểu
khả năng khấu trừ thuế của các chi phí kinh doanh phụ.
- Mua nhà:
AI hỗ trợ phân tích quy trình mua nhà và các chi phí liên quan, đánh
giá mức độ sẵn sàng tài chính để sở hữu nhà, ghi lại quá trình tìm
nhà, và tóm tắt các chuyến tham quan nhà.
- Bán đồ của bạn:
AI có thể giúp bạn đăng bán lại các món đồ trực tuyến, tạo
hướng dẫn bán hàng trên một trang web cụ thể, nhận gợi ý về giá
niêm yết và viết mô tả sản phẩm chi tiết.
- Học cách đầu tư:
AI có thể tạo dàn ý khóa học về đầu tư, đi sâu hơn vào các chủ
đề, tìm hiểu về các loại tài khoản đầu tư và tài sản đầu tư
khác nhau, nhận hướng dẫn đánh giá cổ phiếu để mua, đánh
giá báo cáo tài chính của công ty, và tóm tắt quan điểm của nhà
phân tích về một cổ phiếu.
- Kế hoạch tài chính cá nhân hóa: AI có thể tạo kế hoạch tài chính cá nhân hóa
dựa trên thông tin bạn cung cấp (tránh thông tin nhạy cảm).
- Nghiên cứu các khoản mua sắm lớn: AI giúp tạo biểu đồ so sánh sản phẩm, tóm
tắt đánh giá của khách hàng.
- Đánh giá chi phí sinh hoạt so với lương: AI có thể phân tích chi phí sinh hoạt ở các
thành phố khác nhau và đưa ra khuyến nghị.
- Hướng dẫn chiến lược giảm nợ: AI cung cấp hướng dẫn sâu rộng về các chiến lược
giảm nợ hiệu quả.
- Tìm hiểu các loại bảo hiểm khác nhau: AI giúp hiểu sự khác biệt giữa các loại bảo hiểm
và hướng dẫn lựa chọn chính sách.
- Hiểu cách hoạt động của điểm tín dụng: AI giúp bạn hiểu cách tính điểm tín dụng và cách
cải thiện điểm tín dụng của mình.
- Nghiên cứu tiền thưởng khi đăng ký thẻ tín dụng: AI có thể giúp bạn tìm các loại thẻ tín dụng cá
nhân có ưu đãi tiền thưởng đăng ký hấp dẫn và tóm tắt các lợi ích
của thẻ tín dụng hiện tại của bạn.
- Tăng trưởng và học hỏi cá nhân
- Trở thành huấn luyện viên cuộc sống của bạn: AI có thể giúp bạn tập trung vào những gì quan
trọng nhất, đặt ra các mục tiêu hiệu quả và đưa ra một kế hoạch
để đạt được chúng.
- Đạt được mục tiêu:
AI giúp đặt ra mục tiêu SMART (Specific, Measurable, Achievable,
Relevant, Time-bound), tạo dòng thời gian với các điểm kiểm tra,
và đóng vai trò là đối tác chịu trách nhiệm để duy trì động lực.
- Hỗ trợ ra quyết định:
AI có thể đưa ra nhiều góc nhìn từ nhiều vai trò khác nhau, xem
xét các yếu tố khác, tìm hiểu những nghiên cứu khác có thể cần
thực hiện, giúp phát hiện nơi bạn có thể đã nghiêng về, và tìm
kiếm giải pháp sáng tạo.
- Học kỹ năng mới:
AI có thể tạo dàn ý khóa học cho kỹ năng bạn chọn, dạy một khóa
học từng bước, đề xuất sách về chủ đề bạn quan tâm, và kiểm
tra sự hiểu biết của bạn.
- Tóm tắt tài liệu học tập: AI có thể tóm tắt các bài viết, tài liệu và video
YouTube.
- Học ngoại ngữ:
AI có thể hoạt động như gia sư, giúp bạn thực hiện khóa học
ngôn ngữ, hiểu các quy tắc ngữ pháp, mở rộng vốn từ vựng,
luyện tập kỹ năng đọc hiểu, và luyện tập hội thoại bằng
tính năng giọng nói.
- Học và chuẩn bị cho các bài kiểm tra: AI có thể tạo câu hỏi để kiểm tra bạn, cải
thiện kỹ năng làm bài kiểm tra, và giúp vượt qua nỗi sợ hãi khi
làm bài kiểm tra.
- Ưu tiên danh sách việc cần làm: AI giúp sắp xếp mớ hỗn độn trong đầu và tạo
danh sách việc cần làm chu đáo.
- Trả lời các tò mò ngẫu nhiên: AI cung cấp bản tóm tắt chuyên sâu để trả lời
các truy vấn ngẫu nhiên về lịch sử, khoa học, v.v..
- Đơn giản hóa các chủ đề phức tạp: AI có thể giải thích các lý thuyết phức tạp
theo cách dễ hiểu.
- Giúp vượt qua sự trì hoãn: AI đưa ra hướng dẫn về cách vượt qua trì hoãn,
định hình lại tư duy.
- Giúp trẻ em với các môn học ở trường: AI có thể giúp bạn hỗ trợ con cái vượt qua
các thách thức học tập.
- Cung cấp các lời gợi ý để truyền cảm hứng: AI có thể cung cấp danh sách các lời nhắc để
truyền cảm hứng cho việc viết nhật ký, vẽ tranh hoặc các thói quen
nghệ thuật khác.
- Tăng cường mối quan hệ và kỹ năng xã hội
- Tăng cường mối quan hệ: AI có thể cung cấp các đề xuất cá nhân hóa để
vun đắp mối quan hệ với vợ/chồng, con cái, bố mẹ, anh chị em, bạn bè. Nó
cũng giúp lên kế hoạch cho những buổi hẹn hò tuyệt vời với đối
tác, đặt ra ranh giới vững chắc, và kết nối từ xa với những
người thân yêu ở xa.
- Tương tác tốt hơn với người khác: AI giúp bạn hiểu rõ hơn về định danh mà người
khác đã chia sẻ (như loại tính cách Myers-Briggs), cải thiện năng lực
văn hóa, và thúc đẩy sự hòa nhập bằng cách nhận thức về ngôn
ngữ.
- Giải quyết xung đột:
AI hỗ trợ chuẩn bị cho những cuộc trò chuyện khó khăn, viết lại
hoặc diễn đạt lại tin nhắn để giữ giọng điệu chuyên nghiệp, xem
xét quan điểm của người khác, nhận lời khuyên để giải quyết vấn đề,
và mô phỏng một cuộc trò chuyện khó khăn để luyện tập.
- Tặng quà tuyệt vời:
AI giúp lên ý tưởng quà tặng cá nhân hóa, nhận đề xuất sản phẩm
cụ thể, nhận cảm hứng cho giỏ quà tặng tùy chỉnh, và ý
tưởng quà tặng tự làm.
- Có bài phát biểu đáng nhớ: AI có thể tạo hướng dẫn về các yếu tố của một bài
phát biểu tuyệt vời, mẫu bài phát biểu mẫu, khám phá các
chi tiết cá nhân hóa, tạo dàn ý cá nhân hóa, và nhận hướng
dẫn về cách trình bày.
- Tổ chức các bữa tiệc tuyệt vời: AI giúp lên kế hoạch cho các bữa tiệc, tạo
thiệp mời độc đáo, ý tưởng về đồ ăn và đồ uống theo chủ đề,
tạo danh sách phát nhạc tiệc tùng, tạo trò chơi tiệc tùng độc
đáo và cá nhân hóa, và tạo trang trí độc đáo với AI Art.
- Điều hướng việc làm cha mẹ: AI cung cấp hiểu biết về sự phát triển của trẻ
nhỏ, lời khuyên về các thử thách nuôi dạy con phổ biến, trả
lời các câu hỏi của trẻ em, và giúp đỡ với các cuộc trò chuyện khó
khăn.
- Các kỹ năng xã hội khác: AI hỗ trợ nhận trợ giúp với thư giới thiệu,
đưa ra phản hồi tốt hơn cho đối tác hoặc bạn bè, giải thích
tiếng lóng của các thế hệ, hiểu nghi thức cho các tình huống khác
nhau, vượt qua lo lắng xã hội, và phỏng vấn họ hàng lớn
tuổi để ghi lại câu chuyện đời họ.
- Cải thiện trải nghiệm du lịch
- Nhận ý tưởng điểm đến cá nhân hóa: AI có thể đề xuất 10 điểm đến cho kỳ nghỉ
trăng mật dựa trên sở thích, ngân sách và thời gian, tìm hiểu sâu hơn
về mỗi điểm đến, đề xuất thời điểm tốt nhất để ghé thăm, và nhận
ý tưởng về các điểm đến gần nhà hơn.
- Tạo lịch trình:
AI giúp lập lịch trình chi tiết cho chuyến đi, nhận thông tin
chi tiết về giá trong lịch trình của bạn, lập kế hoạch chuyến đi
đường dài, nhận đề xuất điểm dừng chân trên tuyến đường, tìm
nơi ở trên đường đi, và lập kế hoạch chuyến đi đường dài khứ hồi.
- Khám phá các hoạt động tại điểm đến của bạn: AI giúp tạo bảng các hoạt động và chuyến tham
quan, tìm hiểu về các hoạt động du lịch không thể bỏ qua, tìm
hiểu về các món ăn địa phương "phải thử", khám phá những
viên ngọc ẩn và địa điểm yêu thích của người dân địa phương, lên
kế hoạch cho các sự kiện và trải nghiệm theo mùa, khám phá các sự
kiện sắp tới, và tìm các hoạt động miễn phí hoặc chi phí thấp.
- Nhận thông tin chi tiết "cần biết trước khi
đi": AI cung cấp hướng dẫn
tổng quan, nghiên cứu các lựa chọn giao thông, tạo hướng
dẫn du lịch an toàn, chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp ở nước ngoài,
hiểu rõ các vấn đề nhạy cảm về văn hóa, và hiểu rõ nghi thức cơ
bản ở nước ngoài.
- Tạo danh sách đóng gói được đề xuất: AI giúp xác định loại và số lượng quần áo cần
đóng gói, lấy danh sách các vật dụng không phải quần áo, xác
minh bất kỳ thứ gì có thể thiếu sót, và chuyển đổi và sắp xếp danh
sách hành lý đã đọc.
- Hỗ trợ dịch thuật ở nước ngoài: AI hoạt động như phiên dịch viên bỏ túi, giúp
tạo hướng dẫn dịch thuật cho các tình huống cụ thể, dịch ngôn
ngữ từ ảnh, và dịch trực tiếp qua giọng nói.
- Các mẹo du lịch khác:
AI cung cấp mẹo tiết kiệm tiền cho du khách, mẹo vượt qua lệch
múi giờ, học cách nhận biết biển báo và luật giao thông ở nước
ngoài, thực hiện chuyến tham quan tự hướng dẫn, ước tính
thời gian dành cho các hoạt động, mẹo nội bộ khi tham quan công
viên chủ đề, lên kế hoạch cho các hoạt động vào ngày mưa, gợi
ý để khám phá ngoài trời, và cảm hứng và lên kế hoạch cho chuyến
đi trong ngày từ nhà.
- Giải trí và vui vẻ
- Giải trí trẻ em:
AI có thể sáng tác những câu chuyện đi ngủ tùy chỉnh, tạo minh
họa cho câu chuyện, tạo trang tô màu, ý tưởng thủ công theo
mùa, ý tưởng giải trí phù hợp lứa tuổi trong nhà, tạo mẫu
Mad Libs, tạo câu hỏi "Bạn thích cái nào hơn?" tập trung
vào gia đình, và khơi gợi những cuộc trò chuyện thú vị trên bàn ăn
tối.
- Làm cho công việc vui hơn: AI giúp đưa ra các câu hỏi icebreaker, khơi
gợi các cuộc tranh luận ngớ ngẩn, tạo tóm tắt cuộc họp hấp dẫn,
thêm hình ảnh vui nhộn vào bài thuyết trình, và tạo hình nền
Zoom ngớ ngẩn.
- Tìm hiểu về thế giới xung quanh bạn: AI có thể giúp khắc phục sự cố với chi tiết hơn,
hiểu hành vi động vật, khám phá các lý thuyết khoa học và thí
nghiệm tư duy, trả lời các câu hỏi ngẫu nhiên về lịch sử, và tạo
khái niệm và ý tưởng hình ảnh mới.
- Hỗ trợ đêm chơi game:
AI giúp tạo lời nhắc cho trò chơi đố chữ hoặc đuổi hình bắt chữ, đóng
vai trò thay thế cho xúc xắc bị mất, học chơi một trò chơi bài
hoặc gạch phức tạp, tạo một trò chơi đố vui theo chủ đề, và tạo
một trò chơi "Jeopardy!" cho khách chơi.
- Chơi trò chơi 1:1 với AI: AI có thể chơi các trò chơi như Truyện kể một từ,
21 Câu hỏi, Cầu thang từ, Giải thích Biểu tượng cảm xúc,
Đoán lời bài hát, Đố vui tổng hợp, và Chọn cuộc phiêu
lưu của riêng bạn.
- Thực hiện một vai trò chơi: AI giúp bạn nhập vai vào bất kỳ nhân vật nào,
tinh chỉnh nhân vật, phát triển kịch bản hoặc cảnh, và minh
họa cảnh hoặc nhân vật bằng hình ảnh AI.
- Tìm cảm hứng:
AI cung cấp gợi ý viết, gợi ý các đối tượng để vẽ hoặc điêu
khắc, cảm hứng trực quan cho thử thách của bạn, tạo hình
ảnh AI làm cảm hứng thủ công, tìm hiểu về các câu chuyện ngẫu
nhiên từ lịch sử, gợi ý mẹo phối đồ, viết thơ hoặc lời bài
hát ngớ ngẩn, biến đổi ảnh của bạn thành phim hoạt hình, và nhận
gợi ý giải trí được cá nhân hóa.
Tóm lại, AI, đặc biệt là AI tạo sinh, cung cấp kiến thức
sâu rộng, khả năng hiểu và phản hồi ngôn ngữ con người, ghi nhớ
ngữ cảnh cuộc trò chuyện, và khả năng hợp tác sáng tạo. Những điểm
mạnh này cho phép AI trở thành một trợ lý đa năng, giúp bạn hợp lý hóa công
việc, giảm bớt gánh nặng, khơi dậy sự sáng tạo và có thêm thời gian rảnh.
Việc tận dụng AI hiệu quả đòi hỏi bạn phải học cách viết các prompt (yêu
cầu) hiệu quả, cung cấp ngữ cảnh cụ thể, hành động rõ ràng,
và mục tiêu mong muốn.
2. Những lợi
ích và hạn chế chính của các công cụ AI tạo sinh là gì?
Các công cụ AI tạo sinh mang lại nhiều lợi ích đáng kể nhưng
cũng có những hạn chế quan trọng cần được người dùng hiểu rõ.
Dưới đây là các lợi ích và hạn chế chính của chúng:
Sức mạnh của AI tạo sinh:
- Khai thác một cơ sở tri thức rộng lớn: Các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) có khả năng tiếp cận
một lượng thông tin khổng lồ, tương tự như việc có thể hiểu tất cả kiến thức
trong một thư viện khổng lồ. Điều này giúp người dùng học hỏi, sáng tạo và
tư duy nhanh hơn nhiều.
- Hiểu các yêu cầu của bạn: LLM có khả năng hiểu sâu sắc các yêu cầu của con
người, ngay cả khi chúng dài và lan man. Dựa trên các từ ngữ người dùng sử
dụng, AI có thể dự đoán những câu trả lời và cấu trúc đầu ra phù hợp nhất.
- Có "bộ nhớ" và khả năng hiểu ngữ cảnh: Các công cụ AI tạo sinh có thể ghi nhớ cuộc trò
chuyện hiện tại, cho phép người dùng xây dựng liên tục dựa trên yêu cầu
ban đầu. Tính năng này làm cho việc tương tác trở nên dễ dàng, giống như
trò chuyện với một chuyên gia con người. Tuy nhiên, có một giới hạn về
lượng "bộ nhớ" mà công cụ có thể duy trì trong một cuộc trò
chuyện cụ thể.
- Hợp tác sáng tạo:
Nhờ cơ sở tri thức rộng lớn và kỹ năng nhận dạng mẫu dữ liệu, LLM rất
thành thạo trong việc tạo ý tưởng, giải quyết vấn đề và là những cộng tác
viên xuất sắc. Chúng dễ dàng thích nghi với các yêu cầu và phong cách mới,
có thể "nhập vai" thành bất kỳ nhân vật nào để trả lời truy vấn.
- Trò chuyện bằng nhiều ngôn ngữ: Dữ liệu đào tạo của AI bao gồm tài liệu bằng nhiều
ngôn ngữ, giúp chúng trở thành công cụ dịch thuật mạnh mẽ, đặc biệt cho
các ngôn ngữ phổ biến trên thế giới. Ví dụ, ChatGPT có thể hiểu, dịch và
phản hồi các yêu cầu bằng hơn tám mươi ngôn ngữ.
- Khả năng chi trả và khả năng tiếp cận: Hầu hết các ứng dụng AI tạo sinh phổ biến đều cung
cấp một mức độ truy cập miễn phí cho bất kỳ ai có kết nối Internet, mặc dù
có các gói trả phí cho các tính năng nâng cao hơn.
Những hạn chế của AI tạo sinh:
- "Ảo giác" của AI: Đây là khả năng tạo ra thông tin không chính xác hoặc
thậm chí vô nghĩa, mặc dù AI thường tạo ra kết quả thực tế và tự tin. Điều
này dễ xảy ra hơn với các chủ đề rất chuyên biệt, ngách, hoặc các sự kiện
gần đây sau thời điểm cắt dữ liệu đào tạo của mô hình. AI cũng có thể tạo
ra các thư mục nguồn giả mạo.
- Giải pháp:
Cần kiểm tra thông tin từ đầu ra của AI bằng một nguồn thứ cấp, đặc biệt
khi sử dụng cho nghiên cứu hoặc môi trường làm việc. Ngay cả khi AI có
tính năng duyệt web, vẫn nên nhấp vào tài liệu nguồn để xác định độ uy
tín và độ chính xác.
- Toán học:
Các công cụ này có thể giúp giải quyết các câu hỏi toán học cơ bản nhưng
gặp khó khăn với các phép tính phức tạp hơn vì chúng không phải là máy
tính mà chỉ dự đoán từ hoặc ký tự tiếp theo. Chúng giỏi hướng dẫn phương
pháp giải hơn là tự tính toán.
- Giải pháp:
ChatGPT Plus (và giới hạn trong phiên bản miễn phí) có tính năng phân
tích dữ liệu có thể thực hiện các phép tính nâng cao hơn bằng cách chạy
tập lệnh Python.
- Logic và hài hước của con người: AI tạo sinh không giỏi về hài hước và thường tạo ra
những câu đùa hoặc chơi chữ vô nghĩa. Chúng cũng thiếu logic con người và
có thể đưa ra câu trả lời sai cho các vấn đề logic. Trong việc tạo hình
ảnh/video, AI có thể thêm các yếu tố hình ảnh vô nghĩa (ví dụ: thêm ngón
tay, vật thể không cân xứng). Điều này là do AI thiếu sự tinh tế và hiểu
biết về trải nghiệm con người.
- Giải pháp:
Người dùng nên lưu ý các giới hạn này. Để có kết quả hài hước tốt hơn, có
thể yêu cầu AI động não nhiều lần. Đối với các vấn đề logic, có thể cung
cấp phản hồi để AI điều chỉnh, nhưng vẫn cần cẩn thận vì AI vẫn có thể tự
tin đưa ra câu trả lời phi logic.
- Quyền riêng tư dữ liệu: Các công cụ AI tạo sinh đọc và xử lý đầu vào văn bản
của người dùng, và dữ liệu này có thể được lưu trữ để cải thiện hiệu suất
mô hình trong tương lai. Luôn có rủi ro về vi phạm dữ liệu.
- Giải pháp:
Tránh nhập thông tin cá nhân hoặc nhạy cảm (như tên đầy đủ, số an sinh xã
hội, thông tin ngân hàng) vào các prompt. Không tải lên tài liệu có bản
quyền. Đối với công việc, hãy tìm hiểu quan điểm của công ty về việc sử
dụng các công cụ này.
- AI và đạo đức đạo văn:
Việc xuất bản tác phẩm do AI tạo ra mà không chỉnh sửa đáng kể và tiết lộ
việc sử dụng AI có thể bị coi là đạo văn và phi đạo đức. Điều này cũng có
thể dẫn đến việc lan truyền thông tin sai lệch nếu không kiểm tra hiện
tượng "ảo giác" của AI. Ngoài ra, có nguy cơ nội dung do AI tạo
ra bắt chước tài liệu hiện có quá chặt chẽ.
- Giải pháp:
Nên minh bạch và tiết lộ mức độ nội dung được tạo bởi AI hoặc đã được AI
kiểm tra độ chính xác/chỉnh sửa sâu hơn.
- Thiên vị di truyền:
Các công cụ AI sẽ bị thiên vị như dữ liệu mà chúng được đào tạo. Nếu dữ
liệu không đa dạng hoặc cân bằng, nội dung tạo ra có thể phản ánh định
kiến hoặc bỏ qua các quan điểm nhất định. Điều này dễ thấy nhất trong khả
năng tạo hình ảnh của AI (ví dụ: yêu cầu "chuyên gia" có thể chỉ
tạo ra hình ảnh đàn ông da trắng).
- Giải pháp:
Người dùng có trách nhiệm chủ động tìm kiếm và giải quyết mọi vấn đề
thiên vị tiềm ẩn trong đầu ra của AI.
3. Kỹ năng
tương tác hiệu quả với AI thông qua prompt được phát triển như thế nào?
Kỹ năng tương tác hiệu quả với AI tạo sinh thông qua prompt
được phát triển thông qua việc hiểu rõ cách AI hoạt động, các yếu tố cấu
thành một prompt hiệu quả, và áp dụng các kỹ thuật nâng cao để tinh chỉnh
phản hồi của AI.
Dưới đây là các bước và kỹ thuật chính để phát triển kỹ năng
này:
1.
Hiểu Prompt
là gì:
o Một "prompt" đơn giản là hướng dẫn, đầu vào
hoặc yêu cầu bạn cung cấp cho AI để đạt được một kết quả cụ thể.
o Prompt có thể dùng để bắt đầu cuộc trò chuyện, đặt câu hỏi,
đưa ra hướng dẫn, hoặc thậm chí là tạo ra hình ảnh.
o Chúng có thể ngắn gọn như một câu hỏi đơn giản hoặc dài và
chứa nhiều ngữ cảnh, chỉ dẫn phức tạp.
o Prompt là một phần của cuộc trò chuyện, là những đầu vào mà
người dùng đưa ra để AI trò chuyện và phản hồi.
2.
Các yếu tố
chính của một Prompt thành công ban đầu:
Để tạo ra một đầu ra mạnh mẽ từ AI, khả năng viết rõ ràng và cụ thể
trong prompt là cực kỳ hữu ích. Ba yếu tố chính bao gồm:
o Ngữ cảnh cụ thể:
Cung cấp thông tin nền tảng hữu ích để AI biết để đưa ra câu trả lời. Ngữ cảnh
càng chi tiết, câu trả lời của AI sẽ càng được cá nhân hóa.
o Hành động hoặc chi tiết cụ thể: Nêu rõ hành động bạn muốn AI thực hiện (ví dụ: Tóm tắt?
Dạy? Tạo? Động não?). Lựa chọn từ ngữ để mô tả hành động có thể dẫn đến nhiều
cấu trúc đầu ra khác nhau.
o Mục tiêu hoặc đầu ra lý tưởng: Xác định rõ kết quả mong muốn là gì, cấu trúc đầu ra nên
như thế nào và nó nên chứa thông tin đặc biệt nào.
3.
Phát triển
phong cách Prompting của riêng bạn:
o AI là công cụ hội thoại, chúng sẽ phản hồi bất cứ điều gì
bạn nhập vào.
o Càng cụ thể trong các prompt, các đầu ra do AI tạo ra sẽ
càng phù hợp, mạnh mẽ và cá nhân hóa.
Điều này giúp bạn nhận được kết quả mong muốn nhanh hơn.
o Học cách sử dụng các từ khóa, hướng dẫn và mẹo cụ thể sẽ
giúp tạo ra các phản hồi tốt nhất có thể từ AI.
4.
Tận dụng các
kỹ thuật Prompting nâng cao và Mẹo:
o Phân lớp và các Prompt theo dõi (Follow-up Prompts): Đối với các tác vụ phức tạp, nên chia lời nhắc thành nhiều
bước nhỏ hơn thay vì một prompt duy nhất. AI có "bộ nhớ ngữ cảnh" cho
cuộc trò chuyện hiện tại, cho phép bạn xây dựng liên tục dựa trên các yêu cầu
trước đó. Các prompt theo dõi phổ biến bao gồm: "Cho tôi thêm,"
"Hãy nói cho tôi biết thêm về _____," "Làm cho điều này _____
hơn" (ví dụ: sáng tạo, mỉa mai, chi tiết), "Giải thích cho tôi như
thể tôi 12 tuổi," "Hãy hỏi tôi 10 câu hỏi để hướng dẫn phản hồi của
bạn tốt hơn," hoặc hỏi về các phương pháp hay nhất trước khi thực hiện tác
vụ.
o Khả năng cấu trúc định dạng: Yêu cầu AI xuất ra ở một dạng hoặc phong cách cụ thể (ví
dụ: văn bản thuần túy, đàm thoại, danh sách, tóm tắt dạng gạch đầu dòng, hướng
dẫn, bảng hoặc biểu đồ, công thức, hành trình, dàn ý, Q&A, lời bài hát,
kịch bản, sơ yếu lý lịch, giáo trình hoặc mẫu).
o Ví dụ từ khóa và động từ hành động: Lựa chọn từ ngữ mạnh mẽ (tính từ và động từ) có thể điều
chỉnh độ dài, giọng điệu, độ sâu và hơn thế nữa của phản hồi. Ví dụ: "Động
não" khi cần nhiều ý tưởng, "Cô đọng" để giảm độ dài, "So
sánh và đối chiếu" khi đánh giá, "Nhập vai" để AI giả vờ là
người khác. Các tính từ như "Nâng cao" vs "Cơ bản",
"Toàn diện" vs "Súc tích", "Kỹ thuật" vs
"Phi kỹ thuật" cũng điều chỉnh phản hồi.
o Sử dụng tính năng Chuyển giọng nói thành văn bản: Giúp tiết kiệm thời gian gõ phím và cho phép cung cấp
nhiều ngữ cảnh hơn một cách nhanh chóng, đồng thời khai thác bản chất đối thoại
của các công cụ AI.
o Cung cấp một ví dụ:
Giúp thêm ngữ cảnh và đạt được kết quả tốt hơn bằng cách sao chép/dán văn bản,
đính kèm hình ảnh hoặc cung cấp một phần mẫu để AI mô phỏng.
o Thử thêm "nhiệt độ": Một số từ 0.0 đến 1.0 có thể được thêm vào cuối prompt
(đối với mô hình GPT) để kiểm soát mức độ ngẫu nhiên hoặc sáng tạo của phản
hồi. Nhiệt độ thấp hơn cho kết quả thẳng thắn, trong khi nhiệt độ cao hơn tạo
ra phản hồi sáng tạo hơn.
o Gán một vai trò cụ thể:
Cung cấp cho AI một "nhân vật" hoặc góc nhìn (ví dụ: "chuyên gia
dinh dưỡng cá nhân," "huấn luyện viên nghề nghiệp") giúp AI hiểu
rõ hơn loại câu trả lời bạn đang tìm kiếm và cung cấp phản hồi chuyên biệt hơn.
o Thêm một con số:
Khi tìm kiếm một số lượng cụ thể các mục hoặc ý tưởng, việc bao gồm một con số
chính xác sẽ điều chỉnh độ dài và chi tiết của phản hồi.
o "Giải thích quá trình tư duy của bạn": Yêu cầu AI giải thích quá trình tư duy của nó có thể làm
tăng chất lượng kết quả của các câu hỏi phức tạp hơn về chiến lược hoặc logic.
o Hướng dẫn Tùy chỉnh (Custom Instructions): Thiết lập một bộ hướng dẫn và ngữ cảnh chung để ChatGPT
ghi nhớ bất cứ khi nào bạn sử dụng nó, giúp tiết kiệm thời gian nhắc lại cùng
một ngữ cảnh.
o Cam kết tài liệu vào "Bộ nhớ" (Memory): Tính năng này cho phép AI lưu trữ các mẩu thông tin hữu
ích về bạn từ các cuộc trò chuyện để sử dụng làm ngữ cảnh bổ sung trong các
cuộc trò chuyện tương lai.
5.
Sửa đổi và
phản hồi:
o Dừng phản hồi nếu cần thiết: Nếu bạn nhận thấy phản hồi không như mong muốn, có thể
dừng quá trình tạo để cung cấp phản hồi bổ sung.
o Cung cấp phản hồi:
Giống như khi làm việc với một người, hãy cung cấp phản hồi cụ thể về những gì
bạn thích và những gì bạn muốn thay đổi trong lần thử tiếp theo.
o Sử dụng khẳng định thay vì phủ định: Diễn đạt phản hồi và prompt của bạn theo dạng khẳng định
("hãy làm") thay vì phủ định ("đừng làm") để rõ ràng hơn và
tránh nhầm lẫn.
o Nhắc nhở công cụ về khả năng của nó: AI đôi khi "quên" khả năng của mình (ví dụ:
duyệt web). Hãy nhắc nhở nó về các tính năng nó có thể sử dụng.
o Không dựa vào nút "thử lại": Nút này tạo ra phản hồi mới mà không có phản hồi bổ sung,
vì vậy nó thường không cải thiện kết quả đáng kể bằng việc cung cấp phản hồi rõ
ràng.
Bằng cách áp dụng những nguyên tắc và kỹ thuật này, người
dùng có thể tối ưu hóa tương tác với các công cụ AI tạo sinh và đạt được kết
quả mong muốn một cách hiệu quả hơn.
4. AI có những
điểm yếu nào?
Các công cụ AI tạo sinh, mặc dù có nhiều khả năng hữu ích và
quyền truy cập vào kho kiến thức khổng lồ, không phải là hoàn hảo và có những
hạn chế nhất định. Dưới đây là các điểm yếu chính của AI tạo sinh theo các
nguồn cung cấp:
- Ảo giác (Hallucinations):
- AI có thể tạo ra thông tin không chính xác hoặc vô
nghĩa, dù chúng được đào tạo thành thạo và thường cho ra kết quả thực tế.
Đây là do các mô hình AI là các mô hình dự đoán, và không dự đoán nào
đúng 100% mọi lúc.
- Câu trả lời của AI tạo sinh có xu hướng đúng sự thật
nhất khi chủ đề đã được ghi chép đầy đủ hoặc có nhiều thông tin công
khai.
- AI có nhiều khả năng bị ảo giác hơn khi được hỏi về
các chủ đề rất chuyên biệt hoặc ngách (ví dụ: các nghiên cứu khoa học
hoàn toàn mới hoặc các trường hợp tòa án cụ thể), hoặc khi được hỏi về
các sự kiện gần đây xảy ra sau khi dữ liệu đào tạo của mô hình bị cắt.
- Nếu bạn yêu cầu ChatGPT tạo một thư mục nguồn, nó có
thể tạo ra các bài nghiên cứu hoặc bài báo không tồn tại.
- Giải pháp:
Cần kiểm tra thông tin trong đầu ra của AI dựa trên một nguồn thứ cấp để
đảm bảo tính chính xác, đặc biệt khi sử dụng chúng làm điểm khởi đầu cho
nghiên cứu hoặc các kịch bản nơi làm việc. Ngay cả khi AI có tính năng
duyệt web, bạn vẫn nên nhấp vào nguồn để xác định độ uy tín và mức độ
chính xác của bản tóm tắt AI.
- Toán học:
- Do bản chất dự đoán, các công cụ AI tạo sinh có thể
giúp giải các câu hỏi toán học cơ bản nhưng gặp khó khăn với các phép
tính phức tạp hơn (ví dụ: 4.229 × 2.099.032). Chúng không phải là máy
tính mà chỉ dự đoán từ hoặc ký tự có khả năng theo sau nhất.
- Giải pháp:
Bạn có thể tận dụng AI để hướng dẫn phương pháp giải toán, nhưng không
phải để tự tính toán. Tính năng phân tích dữ liệu trong ChatGPT Plus (và
giới hạn trong ChatGPT miễn phí) được đào tạo đặc biệt để thực hiện các
phép tính nâng cao hơn bằng cách chạy tập lệnh Python.
- Logic và hài hước của con người:
- AI không giỏi về hài hước; các câu đùa và chơi chữ của
chúng thường vô nghĩa hoặc không gây cười.
- Tương tự, AI không giỏi về logic của con người – những
điều mà chúng ta vốn dĩ biết hoặc có thể sử dụng logic để tìm ra. Ví dụ,
mô hình GPT-3.5 cũ hơn đã trả lời sai câu hỏi về số đầu que sau khi cắt.
- Thiếu logic cũng xuất hiện trong việc tạo hình ảnh và
video AI, với các yếu tố hình ảnh vô nghĩa như thêm ngón tay, đồ nội thất
không tỷ lệ, hoặc chuyển động không thực tế.
- Điều này là do hài hước và logic thường liên quan đến
sự tinh tế và sự hiểu biết về trải nghiệm con người mà AI không có (ngoại
trừ những gì có sẵn trong dữ liệu đào tạo của nó).
- Giải pháp:
Khi cần sự hài hước hoặc logic, bạn có thể yêu cầu AI động não nhiều lần
thử khác nhau. Nếu logic có vẻ không ổn, hãy cung cấp phản hồi để điều
chỉnh, nhưng hãy cẩn thận vì AI vẫn có thể tự tin đưa ra câu trả lời
không logic.
- Quyền riêng tư dữ liệu:
- Các công cụ AI tạo sinh đọc và xử lý đầu vào văn bản
bạn cung cấp để tạo phản hồi. Dữ liệu này có thể được lưu trữ để cải
thiện hiệu suất mô hình trong tương lai.
- Luôn có rủi ro về vi phạm dữ liệu tiềm ẩn, giống như
hầu hết các công ty lưu trữ dữ liệu.
- Giải pháp:
Tránh đưa bất kỳ thông tin cá nhân hoặc nhạy cảm nào vào các prompt văn
bản (ví dụ: tên đầy đủ, số an sinh xã hội, thông tin ngân hàng) và không
bao giờ tải lên tài liệu có bản quyền. Trong môi trường công việc, hãy
hiểu quan điểm của công ty về việc sử dụng các công cụ này và tránh tải
dữ liệu khách hàng riêng tư, báo cáo tài chính của công ty hoặc thông tin
độc quyền vào các mô hình AI.
- Đạo đức đạo văn:
- Mặc dù AI có thể tạo ra câu chuyện, hướng dẫn, bài
đăng trên blog, bài luận, v.v., việc xuất bản tác phẩm đó mà không chỉnh
sửa đáng kể và không tiết lộ việc sử dụng AI có thể bị coi là đạo văn và
sai về mặt đạo đức.
- Việc trình bày văn bản do AI tạo ra chưa chỉnh sửa như
của riêng bạn có thể vi phạm tính toàn vẹn học thuật, ảnh hưởng đến uy
tín của bạn và vô tình dẫn đến lan truyền thông tin sai lệch nếu không
kiểm tra ảo giác của AI.
- Có nguy cơ AI tạo ra nội dung bắt chước các tài liệu
hiện có quá chặt chẽ, dẫn đến nguy cơ đạo văn nếu bạn xuất bản các đầu ra
này.
- Giải pháp:
Mặc dù chưa có luật nghiêm ngặt, nhưng dự kiến sẽ có trong tương lai. Tốt
nhất là nên minh bạch và tiết lộ mức độ nội dung được tạo ra bởi AI hoặc
những gì do AI tạo ra sau đó được kiểm tra độ chính xác hoặc chỉnh sửa
sâu hơn.
- Thiên vị di truyền (Inherited Bias):
- Các công cụ AI tạo sinh sẽ có thiên vị như tài liệu mà
chúng được đào tạo. Nếu dữ liệu đào tạo không đa dạng hoặc cân bằng giữa
các nền văn hóa, giới tính và sắc tộc, nội dung AI tạo ra có thể thiên vị
không cân đối hoặc phản ánh trải nghiệm của một số nhóm hơn những nhóm khác,
hoặc đưa ra các quan điểm phù hợp với một số quan điểm nhất định. Điều
này có thể vô tình duy trì định kiến hoặc bỏ qua các quan điểm nhất định.
- Ví dụ: Khi yêu cầu ChatGPT Plus tạo hình ảnh "Bốn
bức ảnh riêng biệt và đa dạng về một chuyên gia", AI đã tạo ra bốn
bức ảnh của một người đàn ông da trắng mặc đồng phục cho các loại nghề
nghiệp khác nhau. Để có kết quả hiển thị phụ nữ hoặc người thuộc các dân
tộc khác nhau, bạn phải nêu rõ điều đó trong prompt của mình.
- Giải pháp:
Hiểu sự hiện diện của thiên vị trong dữ liệu đào tạo của AI có thể giúp
bạn sử dụng các công cụ này một cách có trách nhiệm và đạo đức hơn. Trách
nhiệm của bạn là chủ động tìm kiếm và giải quyết mọi vấn đề thiên vị tiềm
ẩn trong đầu ra.
5. Thảo luận về các ứng dụng của AI trong lập kế
hoạch và trải nghiệm du lịch. Làm thế nào AI có thể cải thiện quá trình du
lịch, từ việc lựa chọn điểm đến đến việc điều hướng văn hóa địa phương?
AI có thể đóng vai trò là một "đại lý du
lịch tuyệt vời" để hỗ trợ bạn trong mọi giai đoạn của quá trình lập kế
hoạch du lịch và cải thiện trải nghiệm du lịch tổng thể của bạn.
Dưới đây là các ứng dụng của AI trong lập kế hoạch và trải
nghiệm du lịch:
- Nhận ý tưởng điểm đến cá nhân hóa: AI, đặc biệt là các công cụ như ChatGPT, có thể giúp
bạn chọn điểm đến cho kỳ nghỉ tiếp theo của mình bằng cách đưa ra các gợi
ý cá nhân hóa dựa trên sở thích, không thích, thời gian lưu trú dự kiến,
và ngân sách của bạn.
- Tìm hiểu sâu hơn về từng điểm đến: Sau khi có các gợi ý ban đầu, bạn có thể yêu cầu AI
cung cấp thông tin chi tiết hơn về các điểm đến cụ thể, bao gồm ẩm thực,
các hoạt động lãng mạn, và danh sách 5 hoạt động "phải làm" mà
bạn có thể yêu thích.
- Đề xuất thời điểm tốt nhất để ghé thăm: AI có thể hướng dẫn bạn hiểu những ưu và nhược điểm
của việc ghé thăm một địa điểm vào các thời điểm khác nhau trong năm, giúp
bạn tránh mưa, tận hưởng trải nghiệm văn hóa độc đáo và tiết kiệm chi phí
đi lại, chỗ ở.
- Tạo lịch trình chuyến đi: AI có thể lập kế hoạch lịch trình chi tiết cho chuyến
đi của bạn, bao gồm các hoạt động gợi ý, địa điểm ăn uống, và tối ưu hóa
thời gian di chuyển, đảm bảo một nhịp độ thư thái.
- Thông tin chi tiết về giá trong lịch trình: AI có thể cung cấp ước tính sơ bộ về chi phí cho tất
cả các hoạt động và lựa chọn ăn uống trong lịch trình của bạn.
- Lập kế hoạch chuyến đi đường dài: AI có thể giúp lên kế hoạch cho các chuyến đi đường
dài dài ngày, gợi ý các tuyến đường, điểm dừng chân và điểm tham quan cụ
thể trên đường đi, đồng thời cân nhắc thời gian lái xe và loại hình phong
cảnh bạn muốn trải nghiệm.
- Khám phá các hoạt động tại điểm đến: AI có thể sắp xếp thông tin về các hoạt động thành
bảng gọn gàng, giúp bạn dễ dàng so sánh các lựa chọn và chọn ra điều tốt
nhất cho mình. Bạn có thể tìm hiểu về các hoạt động "không thể bỏ
qua" và thậm chí cả các món ăn địa phương "phải thử".
- Tìm hiểu về những viên ngọc ẩn và địa điểm yêu thích
của người dân địa phương:
Nếu bạn muốn tránh đám đông khách du lịch, AI có thể cung cấp thông tin
chi tiết về những địa điểm yêu thích của người dân địa phương, từ ăn uống
đến các hoạt động, để bạn có thể tận hưởng khu vực này như những người dân
địa phương.
- Lên kế hoạch cho các sự kiện và trải nghiệm theo mùa: AI có thể giúp bạn xác định các sự kiện văn hóa hoặc
lễ hội nổi tiếng đang diễn ra trong thời gian bạn ở đó, hoặc các sự kiện
sắp tới độc đáo tại điểm đến.
- Tìm các hoạt động miễn phí hoặc chi phí thấp: AI có thể chỉ ra tất cả các hoạt động miễn phí và chi
phí thấp mà bạn có thể tận hưởng gần nhà hoặc tại điểm đến du lịch của
mình, bao gồm cả các khoản giảm giá đặc biệt bạn có thể đủ điều kiện.
Cách AI cải thiện quá trình du lịch và điều hướng văn hóa
địa phương:
AI cung cấp thông tin chi tiết "cần biết trước khi
đi" để nâng cao trải nghiệm du lịch của bạn và giúp bạn an tâm:
- Nghiên cứu các lựa chọn giao thông: AI có thể giúp bạn hiểu rõ các lựa chọn đi lại của
bạn và chi phí tương đối của chúng trước thời hạn, đồng thời gợi ý các
phương thức di chuyển tiết kiệm chi phí.
- Tạo hướng dẫn du lịch an toàn: AI có thể cung cấp tổng quan về những mẹo an toàn
quan trọng nhất cần biết khi đi du lịch đến một nơi mới.
- Chuẩn bị cho tình huống khẩn cấp ở nước ngoài: AI có thể giúp bạn tiết kiệm thời gian nghiên cứu
bằng cách cung cấp cái nhìn tổng quan nhanh chóng về những việc cần làm
hoặc đi đâu trong trường hợp khẩn cấp y tế hoặc bất kỳ loại khủng hoảng
nào khác.
- Hiểu rõ các vấn đề nhạy cảm về văn hóa: AI có thể tạo hướng dẫn về các chuẩn mực và kỳ vọng
văn hóa để giúp bạn hòa nhập tự nhiên hơn vào môi trường mới và tránh
những thiếu tôn trọng hoặc bối rối tiềm ẩn.
- Hiểu rõ nghi thức cơ bản ở nước ngoài: AI có thể tạo hướng dẫn khai sáng, giáo dục và hữu
ích về các nghi thức ăn uống, tiền boa, hoặc kiểu chào hỏi được mong đợi
khi gặp người dân địa phương.
Hỗ trợ đóng gói và ngôn ngữ:
- Tạo danh sách đóng gói được đề xuất: AI có thể giúp bạn xác định loại và số lượng quần áo
cũng như các vật dụng quan trọng khác cần đóng gói cho chuyến đi sắp tới,
dựa trên thời gian lưu trú, điểm đến và các hoạt động.
- Hỗ trợ dịch thuật ở nước ngoài:
- Hướng dẫn cụm từ:
AI có thể cung cấp hướng dẫn dịch các cụm từ thông dụng, từ lời chào đến
các cụm từ khẩn cấp, lời cảm ơn, và hỏi đường, thường ở định dạng bảng rõ
ràng.
- Dịch ngôn ngữ từ ảnh:
Các công cụ AI có khả năng thị giác có thể "nhìn thấy" văn bản
trong ảnh và dịch nó, hữu ích cho biển báo hoặc thực đơn.
- Dịch trực tiếp:
Ứng dụng ChatGPT có thể hoạt động như một phiên dịch âm thanh trực tiếp
trong các tình huống khẩn cấp, dịch cuộc hội thoại hai chiều.
Nhờ khả năng truy cập vào kho kiến thức khổng lồ và khả năng
hiểu ngôn ngữ tự nhiên sâu sắc, AI như ChatGPT có thể giúp bạn khám phá thế
giới xung quanh một cách hiệu quả và thú vị hơn, tối ưu hóa thời gian và nguồn
lực của bạn.