.gif)
.jpg)
Podcast
Giới thiệu: Tài liệu này trình bày về "Lý thuyết Mặc Kệ Họ" (Let
Them Theory) của Mel Robbins, một phương pháp tập trung vào việc giành lại
quyền kiểm soát cuộc sống bằng cách ngừng lãng phí thời gian và năng lượng vào
những gì không thể kiểm soát. Lý thuyết này được giới thiệu như một sự tiếp nối
và bổ sung cho "Quy tắc 5 giây" nổi tiếng của tác giả, chuyển trọng
tâm từ cải thiện bản thân sang cải thiện các mối quan hệ với người khác.
1. Bối cảnh và "Quy tắc 5 giây"
Mel Robbins chia sẻ câu chuyện cá nhân đầy khó
khăn của mình ở tuổi 41, mắc nợ 800.000 đô la, thất nghiệp và chứng kiến việc
kinh doanh của chồng sụp đổ. Trong tình trạng tuyệt vọng, cô đã tìm cách né
tránh các vấn đề của mình. Cô kể: "Cảm giác như chúng tôi đã thất bại
trong cuộc sống, không còn hy vọng thoát khỏi nợ nần." Đối mặt với sự tê
liệt do suy nghĩ quá nhiều, cô đã phát hiện ra "Quy tắc 5 giây" một
cách tình cờ. Bằng cách đếm ngược từ 5-4-3-2-1 và hành động ngay lập tức, cô đã
vượt qua sự trì hoãn và nỗi sợ hãi.
Quy tắc này rất đơn giản: "Ngay khi bạn
có bản năng hành động, bạn phải hành động trong vòng năm giây, nếu không não
bạn sẽ bảo bạn dừng lại. Hãy bắt đầu đếm ngược - 5-4-3-2-1 và hành động. Hãy
hành động trước khi sự do dự ập đến." "Quy tắc 5 giây" đã dạy cô
rằng "hành động chính là câu trả lời. Nghĩ về vấn đề sẽ không bao giờ giải
quyết được. Chờ đợi rồi mới bắt tay vào làm đồng nghĩa với việc bạn sẽ chẳng
bao giờ làm được. Nó dạy tôi rằng sẽ chẳng có ai đến cứu bạn đâu. Bạn phải tự
cứu mình khỏi chính mình."
Sự lan tỏa của "Quy tắc 5 giây" qua
bài diễn thuyết TEDx đã chứng minh tính hiệu quả của nó với hàng triệu người
trên toàn thế giới, giúp họ vượt qua nỗi sợ hãi, trì hoãn để thay đổi cuộc
sống. Tuy nhiên, Mel nhận ra rằng "Quy tắc 5 giây" không thể giải
quyết được những "cuộc chiến bên ngoài" do người khác gây ra.
2. Sự ra đời của "Lý thuyết Mặc Kệ
Họ"
Sau nhiều năm tập trung vào cải thiện bản
thân, Mel khám phá ra yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến hạnh phúc: các mối
quan hệ. "Lý thuyết Mặc Kệ Họ" ra đời sau một sự kiện tình cờ tại buổi
dạ hội của con trai cô, khi cô nhận ra mình đã lãng phí quá nhiều năng lượng để
lo lắng về hành vi và ý kiến của người khác. Con gái cô đã nói: “Mẹ ơi, nếu
Oakley và bạn bè của cậu ấy muốn đến quán taco trước buổi dạ hội thì Mặc Kệ Họ
đi.” Từ đó, Mel nhận ra sức mạnh của việc buông bỏ những gì không thể kiểm
soát.
Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" là về "sự
tự do. Ba từ đơn giản—'Mặc Kệ Họ'—sẽ giải phóng bạn khỏi gánh nặng cố gắng quản
lý người khác. Khi bạn ngừng ám ảnh về những gì người khác nghĩ, nói, hay làm,
cuối cùng bạn cũng có đủ năng lượng để tập trung vào cuộc sống của chính mình.
Bạn ngừng phản ứng và bắt đầu sống."
3. Cấu trúc của "Lý thuyết Mặc Kệ
Họ": "Mặc Kệ Họ" + "Hãy để tôi"
Lý thuyết này bao gồm hai phần thiết yếu:
·
"Mặc
Kệ Họ" (Let Them):
Là việc chấp nhận rằng bạn không thể kiểm soát hành vi, ý kiến, cảm xúc hoặc
thành công của người khác. Nó là hành động buông bỏ sự kiểm soát mà bạn chưa
bao giờ thực sự có. "Khi bạn nói 'Để họ yên', bạn không hề bỏ cuộc hay bỏ
cuộc. Bạn đang buông bỏ sự kìm kẹp của mình về cách mọi thứ nên diễn ra và để
chúng diễn ra theo cách chúng sẽ diễn ra. Bạn đang giải phóng chính mình."
·
"Hãy
để tôi" (Let Me):
Là việc tập trung vào những gì bạn có thể kiểm soát: thái độ, hành vi, giá trị,
nhu cầu, mong muốn và cách bạn phản ứng với mọi tình huống. Nó là sự lựa chọn
chủ động, mạnh mẽ để giành lại quyền lực cá nhân. "Điều tôi thích ở Let Me
là nó ngay lập tức cho bạn thấy những gì bạn có thể kiểm soát."
Nếu chỉ áp dụng "Mặc Kệ Họ" mà không
có "Hãy để tôi", bạn sẽ cảm thấy cô đơn và không được trao quyền. Cả
hai bước phải song hành để tạo ra sự cân bằng và mang lại hiệu quả thực sự.
4. Ứng dụng của Lý thuyết "Mặc Kệ
Họ" trong các lĩnh vực chính
Tài liệu khám phá cách áp dụng lý thuyết này
trong tám lĩnh vực chính của cuộc sống, bao gồm:
a. Quản lý căng thẳng: Bảo vệ sự bình yên của
bạn
Căng thẳng là một vấn đề lớn, kích hoạt hạch
hạnh nhân (não bò sát) và đẩy chúng ta vào chế độ "chiến đấu, bỏ chạy hoặc
đóng băng". Tiến sĩ Aditi Nerurkar (bác sĩ tại Trường Y Harvard) nhấn
mạnh: "Căng thẳng là một vấn đề lớn hơn nhiều trong cuộc sống của bạn so
với những gì bạn nhận ra." Khi nói "Mặc Kệ Họ", bạn báo hiệu cho
não rằng tình huống không đáng để căng thẳng, giúp hạch hạnh nhân tắt đi và
thiết lập lại phản ứng căng thẳng. Sau đó, "Hãy để tôi" tập trung vào
việc hít thở sâu và chọn cách phản ứng có chủ đích, giành lại quyền kiểm soát.
Mel Robbins ví von: "Lý thuyết 'Mặc Kệ Họ' giống như một tiếng thở phào
nhẹ nhõm cho bộ não căng thẳng của bạn." Nó giúp bạn thoát khỏi chế độ
sinh tồn và trở lại trạng thái phát triển mạnh mẽ.
b. Vượt qua nỗi sợ ý kiến của người khác
Mọi người sẽ luôn có ý kiến tiêu cực về bạn,
bất kể bạn làm gì. Nỗi sợ này là rào cản lớn nhất ngăn bạn theo đuổi ước mơ.
"Khi bạn để nỗi sợ hãi về cách người khác nghĩ ngăn cản bạn làm những gì
mình muốn, bạn sẽ trở thành tù nhân của quan điểm người khác." "Mặc
Kệ Họ" cho phép bạn giải phóng bản thân khỏi gánh nặng này, và "Hãy
để tôi" thúc đẩy bạn hành động theo những gì bạn muốn, bất kể sự phán xét.
Khi bạn tự hào về bản thân, ý kiến của người khác sẽ không còn quan trọng.
"Hãy cho phép mọi người tự do suy nghĩ tiêu cực về bạn. Mặc Kệ Họ làm
vậy."
c. Đối phó với phản ứng cảm xúc non nớt của
người khác
Nhiều người lớn hành động với sự trưởng thành
cảm xúc của một đứa trẻ tám tuổi, thể hiện qua hờn dỗi, im lặng, hung hăng thụ
động. Tiến sĩ Anne Davin (nhà tâm lý học chuyên sâu) nói: "Hầu hết người
lớn chỉ là những đứa trẻ tám tuổi bên trong những cơ thể to lớn."
"Mặc Kệ Họ" cho phép người khác trải nghiệm cảm xúc của họ mà không
cần bạn phải sửa chữa. "Hãy để tôi" giúp bạn làm điều đúng đắn cho
mình, đặt ra ranh giới và ngừng bị thao túng bởi cảm xúc của người khác. Điều
này cũng áp dụng cho việc xử lý cảm xúc của chính bạn: "Khi bạn cảm thấy
cảm xúc dâng trào, hãy để Chúng Xả Ra . Hãy để cơn giận, sự thất vọng, tổn
thương, thất vọng, buồn bã, đau khổ, nước mắt và cảm giác thất bại trào dâng.
Hãy để Chúng Xả Ra . Và rồi, đừng phản ứng gì cả."
d. Vượt qua sự so sánh mãn tính
Cuộc sống không công bằng, và việc so sánh bản
thân với người khác là điều tự nhiên. Vấn đề là bạn làm gì với sự so sánh đó.
Có hai loại so sánh: "tra tấn" (tập trung vào những gì không thể thay
đổi) và "giáo viên" (học hỏi từ thành công của người khác). "Mặc
Kệ Họ" giúp bạn chấp nhận những gì không thể thay đổi và ngừng tự hành hạ
bản thân. "Hãy để tôi" biến sự ghen tị thành nguồn cảm hứng, thúc đẩy
bạn hành động và nỗ lực để đạt được những gì mình muốn. "Ghen tị là một
lời mời gọi từ chính bạn trong tương lai."
e. Tình bạn trưởng thành và "Đại Phân
Tán"
Tình bạn thay đổi khi trưởng thành, từ
"thể thao đồng đội" sang "cá nhân". "Đại Phân
Tán" là khi bạn bè tản mác, và cấu trúc hỗ trợ tình bạn không còn. Tình
bạn dựa trên ba trụ cột: sự gần gũi, thời điểm và năng lượng. "Mặc Kệ
Họ" cho phép bạn linh hoạt với những thay đổi trong tình bạn và chấp nhận
khi người khác đến rồi đi. "Hãy để tôi" khuyến khích bạn chủ động xây
dựng cộng đồng, kết nối với những người mới và tái kết nối với bạn bè cũ.
"Tình bạn không phải là chuyện ăn miếng trả miếng. Đừng tính toán. Hãy
liên lạc với mọi người vì bạn muốn. Nhưng đừng mong đợi phản hồi."
f. Thúc đẩy người khác thay đổi: "Ảnh
hưởng" thay vì "Áp lực"
Bạn không thể ép buộc người khác thay đổi; họ
chỉ thay đổi khi họ muốn. Áp lực chỉ tạo ra sự kháng cự. "Mọi người chỉ
thay đổi khi họ cảm thấy muốn thay đổi." Sử dụng "Mặc Kệ Họ",
bạn chấp nhận con người họ. "Hãy để tôi" tập trung vào việc làm mẫu
hành vi tích cực và sử dụng "ảnh hưởng xã hội" để truyền cảm hứng cho
họ thay đổi. "Làm mẫu hành vi bạn muốn thấy. Điều tôi thích ở nghiên cứu
này là nó là một cách khéo léo để khiến người khác thay đổi và tin rằng đó là ý
tưởng của họ." Kỹ thuật "Vòng lặp ABC" (Xin lỗi, Hỏi câu hỏi mở;
Lùi lại và quan sát hành vi; Tôn vinh tiến bộ) là một công cụ thực tế để tác
động đến người khác một cách nhân ái.
g. Giúp đỡ người đang gặp khó khăn: Càng cứu,
càng chìm
Khi người thân yêu gặp khó khăn, việc giải cứu
họ vô điều kiện có thể cản trở quá trình chữa lành. "Bạn càng cố gắng cứu
ai đó khỏi những vấn đề của họ, họ càng dễ chìm đắm trong đó." "Mặc
Kệ Họ" có nghĩa là tin tưởng vào khả năng của họ để tự giải quyết vấn đề,
thậm chí bằng cách để họ đối mặt với hậu quả tự nhiên. "Hãy để tôi"
tập trung vào việc cung cấp hỗ trợ có điều kiện và tạo ra một môi trường giúp
họ dễ dàng thay đổi. Tiến sĩ Robert Waldinger (Trường Y Harvard) khuyên:
"Hãy để mọi người học hỏi từ cuộc sống. Đừng che chở họ khỏi hậu quả của
những gì họ lựa chọn."
h. Lựa chọn tình yêu bạn xứng đáng
Trong các mối quan hệ lãng mạn, Lý thuyết
"Mặc Kệ Họ" giúp bạn ngừng theo đuổi tiềm năng và chấp nhận thực tế
về người khác. "Hành vi của mọi người cho bạn biết chính xác họ cảm thấy
thế nào về bạn." "Mặc Kệ Họ" cho phép người khác bộc lộ con
người thật của họ. "Hãy để tôi" giúp bạn đặt ra tiêu chuẩn, chọn
người xứng đáng với thời gian và năng lượng của mình, và ngừng chấp nhận những
mối quan hệ kém hơn những gì bạn xứng đáng. "Nếu họ không nỗ lực thì họ
không xứng đáng với bạn." Trong trường hợp chia tay, "Mặc Kệ Họ"
giúp bạn chấp nhận sự thật đau lòng và "Hãy để tôi" tập trung vào
việc chữa lành bản thân, loại bỏ tác nhân gây kích ứng, và tạo ra một cuộc sống
mới.
5. Kết luận: Kỷ nguyên "Hãy để tôi"
của bạn đã đến
Mel Robbins tóm tắt rằng Lý thuyết "Mặc
Kệ Họ" không phải về người khác, mà là về việc bạn lấy lại quyền lực của
mình. "Sự thật rất đơn giản: BẠN nắm giữ quyền lực. Và BẠN chính là người
đã trao đi quyền lực đó." Cuộc sống giống như bầu trời, luôn thay đổi. Bạn
không thể kiểm soát thời tiết, nhưng bạn có thể kiểm soát cách mình điều hướng
bên dưới nó. "Mặc Kệ Họ" là chấp nhận những gì bạn không thể thay
đổi, và "Hãy để tôi" là hành động để tạo ra cuộc sống mà bạn muốn.
"Bạn có thể có được cuộc sống mà bạn hằng mong muốn. Bạn có thể trở thành
triệu phú. Bạn có thể có được câu chuyện tình yêu đẹp đẽ mà bạn hằng mơ ước.
Bạn có thể xây dựng một sự nghiệp đầy thử thách và viên mãn. Câu hỏi đặt ra là,
BẠN có cho phép mình làm điều đó không?"
Thông điệp cuối cùng là sự trao quyền:
"Ta muốn con biết rằng dù giấc mơ lớn lao mà con tự thấy có điên rồ, khó
tin hay ngớ ngẩn đến đâu, Ta cũng nhìn thấy nó thay con. Nếu con không tin vào
chính mình, hãy để Ta tin vào con. Nếu con không biết mình có thể làm được, hãy
để Ta biết điều đó thay con." Hãy để tôi bắt đầu. Hãy để tôi mạo hiểm. Hãy
để tôi thành thật về những gì tôi muốn.
Phụ lục: Áp dụng Lý thuyết "Mặc Kệ
Họ" vào việc nuôi dạy con cái và làm việc nhóm
·
Nuôi
dạy con cái: Lý thuyết "Mặc
Kệ Họ" cũng là một công cụ hữu hiệu để nuôi dạy con cái, tập trung vào kết
nối, hỗ trợ và hướng dẫn thay vì kiểm soát. Mel Robbins đã hợp tác với Tiến sĩ
Stuart Ablon (Trường Y Harvard) để phát triển hướng dẫn về cách áp dụng lý
thuyết này với trẻ em, thanh thiếu niên và người trưởng thành trẻ tuổi, cân
bằng giữa việc tin tưởng và can thiệp khi cần thiết.
·
Làm
việc nhóm: Lý thuyết này cũng có
thể áp dụng trong vai trò lãnh đạo. "Mặc Kệ Họ" khuyến khích trao
quyền cho đội ngũ, cung cấp cấu trúc cần thiết để họ thành công, và buông bỏ
kiểm soát mà không từ bỏ trách nhiệm. Mel đã hợp tác với David Gerbitz (cựu
giám đốc điều hành của Sirius XM / Pandora Media) để tạo ra hướng dẫn về việc
áp dụng lý thuyết này trong quản lý và lãnh đạo, nhấn mạnh rằng một người sếp
tốt sẽ khai phá tiềm năng và thúc đẩy sự gắn kết.
Tóm lại, "Lý thuyết Mặc Kệ Họ" của
Mel Robbins là một khuôn khổ mạnh mẽ, dựa trên khoa học và kinh nghiệm cá nhân,
nhằm giúp mọi người giành lại quyền kiểm soát cuộc sống bằng cách chấp nhận
những gì không thể thay đổi và chủ động hành động vì hạnh phúc của chính mình.
1. Lý thuyết
"Mặc Kệ Họ" thay đổi cách chúng ta nhìn nhận hành vi người khác như
thế nào?
Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" (Let Them Theory) thay đổi
cách chúng ta nhìn nhận hành vi của người khác một cách căn bản, chuyển trọng
tâm từ việc cố gắng kiểm soát người khác sang việc tập trung vào chính bản thân
và những gì chúng ta có thể kiểm soát.
Dưới đây là những cách cụ thể mà lý thuyết này thay đổi cách
chúng ta nhìn nhận hành vi người khác:
1.
Chấp nhận
hành vi của người khác như sự thật:
Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" dạy chúng ta rằng người khác sẽ hành động, nói
năng và suy nghĩ theo cách của họ, và chúng ta không thể kiểm soát điều đó.
Thay vì lo lắng, bực bội hay cố gắng thay đổi hành vi của họ, chúng ta được
khuyến khích "Mặc Kệ Họ" làm vậy. Điều này bao gồm việc chấp
nhận rằng người khác sẽ có những ý kiến tiêu cực về bạn, bất kể bạn làm gì.
2.
Thúc đẩy sự
tách biệt cảm xúc: Khi người khác có những phản ứng
cảm xúc tiêu cực như cáu kỉnh, giận dữ, im lặng hay đổ lỗi, lý thuyết này
khuyến khích chúng ta "Mặc Kệ Họ" phản ứng. Nó giúp chúng ta
tạo ra một khoảng cách tinh thần giữa cảm xúc của mình và tình huống, cho phép
bản thân quan sát mà không bị cuốn vào.
3.
Nhận thức về
sự thiếu kiểm soát và lãng phí năng lượng:
Lý thuyết này làm rõ rằng việc cố gắng quản lý hoặc làm hài lòng người khác là
một sự lãng phí thời gian, năng lượng và hạnh phúc. Chúng ta thường vô tình trao
quyền lực của mình cho người khác bằng cách để ý kiến hoặc hành vi của họ tác
động đến mình. Khi ngừng cố gắng kiểm soát những gì không thuộc về mình, chúng
ta sẽ lấy lại được thời gian, sự bình yên trong tâm hồn và sự tập trung.
4.
Chuyển từ
phán xét sang lòng trắc ẩn: Thay vì
cảm thấy thất vọng hay khó chịu khi người lớn hành động như trẻ con (ví dụ: hờn
dỗi, im lặng, bùng nổ), lý thuyết "Mặc Kệ Họ" giúp chúng ta hiểu rằng
họ có thể thiếu khả năng xử lý cảm xúc một cách chín chắn. Việc hình dung họ
như những đứa trẻ tám tuổi bên trong cơ thể người lớn giúp tạo ra sự thương cảm
thay vì phán xét.
5.
Phân biệt
giữa áp lực và ảnh hưởng: Khi chúng
ta muốn người khác thay đổi (ví dụ: tập thể dục, tìm việc làm), lý thuyết này
chỉ ra rằng việc gây áp lực sẽ tạo ra sự kháng cự. Thay vào đó, nó khuyến khích
sử dụng sức mạnh ảnh hưởng bằng cách làm gương cho hành vi mà chúng ta
muốn thấy, khiến nó trở nên vui vẻ và dễ dàng, đồng thời ghi nhận tiến bộ của
họ. Điều này cho phép người khác tin rằng sự thay đổi là ý tưởng của chính họ.
6.
Cho phép
người khác đối mặt với hậu quả tự nhiên:
Đối với những người đang gặp khó khăn (ví dụ: nghiện ngập, vấn đề tài chính),
lý thuyết này nhấn mạnh rằng việc giải cứu họ khỏi vấn đề của mình có thể cản
trở quá trình chữa lành. Thay vào đó, chúng ta nên "Mặc Kệ Họ" đối
mặt và cảm nhận hậu quả tự nhiên từ hành động của họ, vì đấu tranh là một
phần quan trọng của quá trình chữa lành và là yếu tố cần thiết để họ tự lựa
chọn trở nên tốt hơn.
7.
Định nghĩa
lại mối quan hệ và tình bạn: Lý thuyết
này giúp chúng ta chấp nhận rằng tình bạn trưởng thành thay đổi theo thời gian,
và không phải ai cũng sẽ ở lại trong cuộc đời mình mãi mãi. Trong các mối quan
hệ lãng mạn, nó khuyến khích chúng ta "Mặc Kệ Họ" cho bạn thấy họ
là ai thông qua hành vi của họ, thay vì theo đuổi tiềm năng hay tự lừa dối
bản thân. Điều này giúp chúng ta lựa chọn những mối quan hệ xứng đáng và phù
hợp với giá trị bản thân.
8.
Tập trung
vào "Hãy để tôi" (Let Me):
Nửa thứ hai của lý thuyết này, "Hãy để tôi", là nơi sức mạnh thực sự
nằm. Nó chuyển trách nhiệm về lại cho bản thân, tập trung vào những gì bạn có
thể kiểm soát – thái độ, hành vi, giá trị, nhu cầu và mong muốn của chính bạn.
Điều này cho phép chúng ta chủ động tạo dựng cuộc sống và các mối quan hệ mà
mình mong muốn, thay vì chờ đợi hoặc đổ lỗi cho người khác.
Tóm lại, Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" giúp chúng ta thoát
khỏi vòng luẩn quẩn của việc cố gắng kiểm soát người khác, giảm căng thẳng và
xây dựng các mối quan hệ lành mạnh hơn bằng cách chấp nhận người khác như họ
vốn có và tập trung vào việc tự chịu trách nhiệm cho hạnh phúc và hành động của
chính mình.
2. "Thành
phần thứ hai của Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" là gì?"
Thành phần thứ hai của Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" (Let
Them Theory) là "Hãy Để Tôi" (Let Me).
Trong khi "Mặc Kệ Họ" là nửa đầu của phương trình,
cho phép bạn buông bỏ việc kiểm soát hành vi, ý kiến và cảm xúc của người khác,
thì "Hãy Để Tôi" là bước thứ hai, thậm chí còn quan trọng hơn, và
là nơi sức mạnh thực sự của bạn nằm.
"Hãy Để Tôi" tập trung vào những gì bạn có thể
kiểm soát: thái độ, hành vi, giá trị, nhu cầu và mong muốn của chính bạn,
và những gì BẠN muốn làm để phản ứng lại những gì vừa xảy ra. Lý thuyết này
giúp bạn nhận ra rằng bạn đang kiểm soát những gì sẽ xảy ra tiếp theo trong
cuộc sống của mình.
Các khía cạnh quan trọng của "Hãy Để Tôi":
- Chịu trách nhiệm cho bước đi tiếp theo của bạn: Khi bạn nói "Hãy Để Tôi", bạn đang chịu
trách nhiệm cho những gì bạn làm, nghĩ hoặc nói tiếp theo. Điều này khác
biệt với việc chỉ nói "Mặc Kệ Họ" và dừng lại ở đó, vì nếu chỉ
làm vậy, bạn có thể cảm thấy cô lập hơn.
- Tập trung vào bản thân và những gì có thể kiểm soát: Nó giúp bạn nhận ra rằng quyền lực của bạn không nằm
ở việc quản lý người khác, mà nằm ở cách bạn phản ứng. Bạn có thể kiểm
soát thái độ, hành vi, giá trị, nhu cầu và mong muốn của mình.
- Thúc đẩy nhận thức bản thân, lòng trắc ẩn và trao quyền: "Hãy Để Tôi" tập trung vào nhận thức bản
thân, lòng trắc ẩn, sự trao quyền và trách nhiệm cá nhân. Nó giúp bạn đặt
thời gian, năng lượng và các giá trị của mình vào trọng tâm cuộc sống, lựa
chọn điều gì đáng quan tâm và điều gì không.
- Kiến tạo cuộc sống và các mối quan hệ: Nó giúp bạn chủ động kiến tạo cuộc sống, các mối quan
hệ và sự kết nối mà bạn mong muốn, thay vì chờ đợi hay đổ lỗi cho người
khác. Ví dụ, trong tình bạn, "Hãy Để Tôi" khuyến khích bạn là
người chủ động kết nối, mời gọi và tạo ra những tình bạn tuyệt vời.
- Đối mặt với cảm xúc của chính mình: Khi cảm xúc dâng trào, "Hãy Để Tôi" khuyến
khích bạn cho phép cảm xúc đó tồn tại mà không phản ứng ngay lập tức, giúp
bạn xử lý chúng một cách lành mạnh và kiểm soát được bản thân.
Tóm lại, "Mặc Kệ Họ" giải phóng bạn khỏi gánh nặng
cố gắng kiểm soát người khác, còn "Hãy Để Tôi" là động thái mạnh mẽ
giúp bạn lấy lại quyền lực cá nhân bằng cách tập trung vào phản ứng và hành
động của chính mình, từ đó kiến tạo một cuộc sống và các mối quan hệ tốt đẹp hơn.
3. Khám phá khái niệm "căng thẳng mãn
tính" theo Tiến sĩ Aditi Nerurkar. Giải thích cách "Thuyết Mặc Kệ
Họ" được đề xuất là một "công tắc bật-tắt" cho phản ứng căng
thẳng và những tác động tiềm ẩn của việc áp dụng nó đối với sức khỏe tổng thể
và khả năng ra quyết định.
Khái niệm "căng thẳng mãn tính" theo Tiến sĩ Aditi
Nerurkar, cùng với cách "Thuyết Mặc Kệ Họ" được đề xuất như một
"công tắc bật-tắt" cho phản ứng căng thẳng và những tác động của nó
đối với sức khỏe tổng thể và khả năng ra quyết định, được giải thích chi tiết
trong các nguồn tài liệu được cung cấp.
Khái niệm
"Căng Thẳng Mãn Tính" theo Tiến sĩ Aditi Nerurkar
Tiến sĩ Aditi Nerurkar, một bác sĩ tại Trường Y Harvard và
là tác giả của cuốn sách "The 5 Resets: Tái cấu trúc não bộ và cơ thể để giảm
căng thẳng và tăng khả năng phục hồi", là giám đốc y khoa của chương trình
y học tích hợp tại Bệnh viện Beth Israel Deaconess thuộc Đại học Harvard. Bà
chuyên về quản lý căng thẳng bằng cách sử dụng các phương pháp tiếp cận tích
hợp dựa trên bằng chứng.
Theo Tiến sĩ Aditi:
- Căng thẳng là một vấn đề lớn hơn nhiều so với những gì
chúng ta nhận ra.
- Căng thẳng khiến con người nghi ngờ bản thân, trì
hoãn, kiệt sức, suy nghĩ tiêu cực và vật lộn với sự so sánh.
- Nó là nguyên nhân chính gây khó khăn trong việc tập
trung, cảm thấy hạnh phúc hoặc chăm sóc bản thân.
- Nếu "nhà phê bình nội tâm" của bạn lớn tiếng,
bạn đang trì hoãn, mệt mỏi liên tục, không thể ngừng lướt điện thoại hoặc
khó ngắt kết nối với công việc, tất cả đều là do căng thẳng.
- Tiến sĩ Aditi giải thích rằng căng thẳng không chỉ đơn
thuần là sự căng thẳng mà bạn cảm thấy trong cơ thể, mà nó là một trạng
thái sinh lý của não bộ, chủ động điều khiển hoạt động của não bộ.
- Khi bạn "cảm thấy căng thẳng", vỏ não trước
trán (phần não giúp bạn lập kế hoạch, tổ chức, ghi nhớ và định hướng việc
ra quyết định) không còn kiểm soát được nữa. Thay vào đó, hạch hạnh
nhân (amygdala) sẽ kiểm soát. Hạch hạnh nhân là một cấu trúc nhỏ hình
quả hạnh nhân sâu trong não, thường được gọi là "não bò sát" và
chứa đựng phản ứng căng thẳng của bạn, tức là "phản ứng chiến đấu, bỏ
chạy hoặc đóng băng" (fight, flight, or freeze). Điều này có thể dẫn
đến việc đưa ra quyết định vội vàng và hành vi bốc đồng.
- Khi sống trong tình trạng căng thẳng mãn tính
(chronic stress), bạn sẽ luôn trong trạng thái chiến đấu hoặc bỏ
chạy. Hạch hạnh nhân của bạn lúc nào cũng hoạt động. Mục tiêu, ước mơ,
phiên bản tốt nhất của bản thân, khả năng kiên nhẫn và không phản ứng của
bạn đều tan thành mây khói.
- Khoảng 7 trong số 10 người đang sống trong tình
trạng căng thẳng mãn tính.
"Thuyết
Mặc Kệ Họ" như một "Công Tắc Bật-Tắt" cho Phản Ứng Căng Thẳng
"Thuyết Mặc Kệ Họ" được đề xuất như một cách để
"hack phản ứng căng thẳng" của bạn và đưa não bộ trở lại hoạt động
bình thường, giống như một "công tắc bật-tắt":
- Bước 1: "Mặc Kệ Họ": Ngay khi có chuyện gì xảy ra khiến bạn căng thẳng,
bạn nói "Mặc Kệ Họ". Hành động này báo hiệu cho não rằng
"không sao cả: Chuyện này không đáng để căng thẳng". Nó hướng
dẫn hạch hạnh nhân của bạn tắt đi, thiết lập lại phản ứng căng thẳng bằng
cách tách bạn khỏi cảm xúc tiêu cực đang cảm thấy. Ví dụ, khi gặp người
thu ngân chậm chạp, bạn tự nhủ "Để họ làm" và ngay lập tức cảm
thấy dịu lại.
- Bước 2: "Hãy Để Tôi" và Hít Thở Sâu: Sau đó, bạn nói "Hãy Để Tôi" và hít
một hơi thật sâu. Hít thở sâu, cảm nhận không khí căng phồng bụng, kích
thích dây thần kinh phế vị, truyền trực tiếp đến não rằng "Chúng ta
có thể bình tĩnh lại". Điều này giúp làm chậm phản ứng căng thẳng của
bạn, làm dịu cơ thể và não bộ, từ đó bạn kiểm soát và lấy lại sức mạnh.
Thực hành này giúp bạn có quyền tự do lựa chọn những gì mình
nói, nghĩ hoặc làm thay vì để cảm xúc chi phối. Tiến sĩ Aditi khẳng định:
"Lý thuyết 'Mặc Kệ Họ' giống như một tiếng thở phào nhẹ nhõm cho bộ não
căng thẳng của bạn. Nó giúp bạn lấy lại quyền kiểm soát những suy nghĩ lo lắng,
để não bộ và cơ thể bạn cuối cùng có thể thoát khỏi chế độ sinh tồn và trở lại
trạng thái phát triển mạnh mẽ".
Tác Động
Tiềm Ẩn đối với Sức Khỏe Tổng Thể và Khả Năng Ra Quyết Định
Việc áp dụng "Thuyết Mặc Kệ Họ" có những tác động
sâu sắc đối với sức khỏe tổng thể và khả năng ra quyết định:
1.
Sức Khỏe
Tổng Thể:
o Giảm căng thẳng và kiệt sức: Bằng cách ngừng lãng phí thời gian và năng lượng vào những
điều không thể kiểm soát, bạn sẽ bảo vệ bản thân khỏi căng thẳng không cần
thiết do người khác gây ra. Điều này giúp giảm cảm giác kiệt sức và bực bội.
o Thoát khỏi chế độ sinh tồn:
Não bộ và cơ thể thoát khỏi trạng thái "chiến đấu, bỏ chạy hoặc đóng
băng" mãn tính, chuyển sang trạng thái "phát triển mạnh mẽ"
(thriving mode).
o Cải thiện tâm trạng và tư duy: Nghiên cứu của Tiến sĩ Aditi chứng minh rằng việc bảo vệ
năng lượng sẽ cải thiện tâm trạng, tư duy, sức khỏe, sự tập trung và khả năng
ngắt kết nối.
o Tăng cường sự bình yên:
Bạn sẽ bắt đầu nhận ra rằng rất nhiều thứ từng khiến bạn bực bội giờ đây không
còn đáng để bạn dành thời gian và năng lượng nữa, giúp bạn cảm thấy bình yên
hơn.
2.
Khả Năng Ra
Quyết Định:
o Vỏ não trước trán kiểm soát: Khi phản ứng căng thẳng được thiết lập lại, vỏ não trước
trán sẽ lấy lại quyền kiểm soát. Điều này cho phép bạn suy nghĩ logic về ưu và
nhược điểm của các tình huống và đưa ra quyết định sáng suốt.
o Lựa chọn phản ứng có chủ đích: Bạn có thể chọn cách phản ứng một cách có chủ đích thay vì
để cảm xúc chi phối. Điều này ngăn chặn việc đưa ra quyết định vội vàng và hành
vi bốc đồng hơn thường xảy ra khi hạch hạnh nhân kiểm soát.
o Suy nghĩ chiến lược:
Giúp bạn không bị căng thẳng "trở nên ngu ngốc" mà thay vào đó, có
thể suy nghĩ chiến lược về bước đi tiếp theo.
o Xác định điều quan trọng:
Lý thuyết này giúp bạn xác định điều gì thực sự quan trọng và xứng đáng với
thời gian và năng lượng của mình, từ đó đưa ra các quyết định phù hợp với giá
trị cá nhân. Ví dụ, bạn có thể quyết định liệu một vấn đề có làm bạn phiền lòng
trong một giờ, một tuần, hay một năm nữa để quyết định mức độ phản ứng cần
thiết.
o Tăng cường quyền lực cá nhân: Bạn lấy lại quyền kiểm soát cuộc sống của mình, không còn
phó mặc những gì mình mong muốn cho số phận hay hành vi của người khác.
Tóm lại, "Thuyết Mặc Kệ Họ" không chỉ là một chiến
lược quản lý căng thẳng mà còn là một phương pháp mạnh mẽ để thay đổi cách
chúng ta tương tác với thế giới, từ đó cải thiện đáng kể sức khỏe tinh thần,
thể chất và khả năng đưa ra những quyết định sáng suốt và phù hợp với giá trị
bản thân.
4. Đánh giá hiệu quả của "Vòng lặp ABC"
như một công cụ để truyền cảm hứng thay đổi hành vi ở người khác. Phân tích
từng bước, khoa học đằng sau nó (ví dụ: phỏng vấn tạo động lực, sức mạnh của
ảnh hưởng), và những rào cản tiềm ẩn khi áp dụng.
"Vòng lặp ABC" là một công cụ được đề xuất trong
Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" để truyền cảm hứng thay đổi hành vi ở người
khác, đặc biệt là khi các phương pháp gây áp lực truyền thống đã thất bại. Công
cụ này kết hợp những hiểu biết sâu sắc từ tâm lý học và khoa học thần kinh để
tác động đến động lực nội tại của một người.
Đánh giá
hiệu quả của "Vòng lặp ABC"
Hiệu quả của "Vòng lặp ABC" nằm ở khả năng chuyển
từ việc gây áp lực sang việc truyền cảm hứng, từ đó khơi dậy mong muốn thay đổi
từ chính người khác. Theo nghiên cứu, việc thúc ép người khác thay đổi chỉ tạo
ra sự kháng cự và gây thêm căng thẳng trong các mối quan hệ. "Vòng lặp
ABC" được thiết kế để vượt qua rào cản này bằng cách:
- Chấp nhận và đồng cảm:
Nó khuyến khích người áp dụng tiếp cận vấn đề với lòng trắc ẩn và sự hiểu
biết, thay vì phán xét hay khinh miệt.
- Tạo ra động lực nội tại: Mục tiêu là khiến người khác tự nhận ra sự mâu thuẫn
giữa mong muốn của họ và hành vi hiện tại, từ đó tự tạo động lực thay đổi.
- Sử dụng sức mạnh ảnh hưởng: Thay vì ra lệnh, nó khuyến khích làm gương cho hành
vi mong muốn và biến nó thành điều dễ chịu và hấp dẫn.
- Củng cố tích cực:
Ghi nhận và ăn mừng những tiến bộ nhỏ, điều này theo khoa học thần kinh sẽ
thúc đẩy hành vi.
Tuy nhiên, hiệu quả không phải lúc nào cũng tức thì. Thay
đổi cần thời gian, có thể là sáu tháng hoặc hơn, và không có gì đảm bảo người
khác sẽ thay đổi. Người áp dụng cần phải kiên nhẫn và không đặt kỳ vọng, vì kỳ
vọng có thể dẫn đến oán giận.
Phân tích
từng bước và khoa học đằng sau nó
"Vòng lặp ABC" bao gồm ba bước chính, trước đó là
một bước chuẩn bị quan trọng:
1. Chuẩn bị: Phương pháp "5 Whys" Trước khi bắt đầu cuộc trò chuyện, người áp dụng cần phải
tự hỏi bản thân "tại sao" hành vi của người kia lại khiến họ khó
chịu. Việc này lặp lại năm lần để đi sâu vào nguyên nhân gốc rễ của sự thất
vọng của chính mình.
- Khoa học:
Việc tự thành thật với bản thân giúp người áp dụng nhận ra rằng vấn đề
thường bắt nguồn từ nhu cầu kiểm soát của chính họ và cách hành vi của
người khác phản ánh không tốt về họ (hoặc họ nghĩ vậy). Khi hiểu được điều
này, họ có thể buông bỏ áp lực và tiếp cận cuộc trò chuyện một cách bình
tĩnh, vững vàng hơn.
2. Bước A: XIN LỖI, sau đó ĐẶT những câu hỏi mở.
- Giải thích:
Bắt đầu bằng một lời xin lỗi về việc đã phán xét hoặc gây áp lực. Sau đó,
đặt những câu hỏi mở để tìm hiểu xem người kia cảm thấy thế nào về vấn đề
này. Lắng nghe một cách tò mò và chấp nhận, chỉ phản hồi bằng cách lặp lại
câu trả lời của họ dưới dạng câu hỏi.
- Khoa học:
Bước này dựa trên kỹ thuật phỏng vấn tạo động lực (motivational
interviewing). Mục đích là để người kia tự nói về cảm xúc và suy nghĩ
của họ, khuyến khích họ nhận ra sự khác biệt giữa những gì họ muốn và hành
vi hiện tại của họ. Điều này loại bỏ áp lực và khiến họ cảm thấy có quyền
kiểm soát. Nó tạo ra sự khó chịu nội tại ("căng thẳng") trong
họ, điều này cuối cùng trở thành động lực để họ thay đổi. Tiến sĩ K và
Tiến sĩ Stuart Ablon nhấn mạnh rằng mọi người làm tốt khi họ có thể,
không phải khi họ muốn làm tốt, và kỹ thuật này giúp khám phá những
rào cản đó.
3. Bước B: LÙI LẠI và quan sát HÀNH VI của họ.
- Giải thích:
Sau cuộc trò chuyện, hãy ngừng gây áp lực và quan sát hành vi của họ.
- Khoa học:
Bước này vận dụng sức mạnh của ảnh hưởng (power of influence) và
"sự lây lan xã hội". Con người là những sinh vật xã hội, chịu
ảnh hưởng từ hành vi của những người xung quanh. Bằng cách làm gương cho
sự thay đổi hành vi mong muốn và khiến nó trông có vẻ dễ dàng và thú vị
(ví dụ: tập thể dục và tận hưởng nó), người áp dụng sẽ vô thức tác động
đến người kia. Cần thời gian để sự căng thẳng nội tại chuyển hóa thành
động lực, và việc lùi lại tạo ra không gian đó.
4. Bước C: TÔN VINH sự tiến bộ trong khi bạn tiếp tục tạo
nên sự THAY ĐỔI.
- Giải thích:
Khi thấy bất kỳ tiến bộ nhỏ nào, dù là nhỏ nhất, hãy ăn mừng. Tiếp tục làm
gương cho hành vi tích cực.
- Khoa học:
Nghiên cứu của Tiến sĩ Sharot cho thấy lời khen tích cực ngay lập tức
là động lực chính để ảnh hưởng đến sự thay đổi hành vi. Nó kết nối hành
động khó khăn với một phần thưởng thú vị, tận dụng xu hướng của não bộ
hướng tới những điều dễ chịu. Điều này nuôi dưỡng động lực nội tại của họ
để tiếp tục nỗ lực.
Những rào
cản tiềm ẩn khi áp dụng
Việc áp dụng "Vòng lặp ABC" có thể gặp một số
thách thức:
1.
Thiếu kiên
nhẫn và kỳ vọng: Thay đổi hành vi là một quá trình
lâu dài và không tuyến tính. Người áp dụng có thể nản lòng nếu không thấy kết
quả ngay lập tức (có thể mất sáu tháng hoặc hơn) hoặc nếu họ áp dụng với kỳ vọng
rằng người khác phải thay đổi. Điều này có thể dẫn đến oán giận và làm
hỏng mối quan hệ.
2.
Khó khăn
trong việc buông bỏ kiểm soát:
Nhu cầu kiểm soát là bản năng bẩm sinh. Việc ngừng gây áp lực và buông bỏ mong
muốn kiểm soát người khác là vô cùng khó khăn, đặc biệt khi người áp dụng đã
dằn vặt với vấn đề này trong thời gian dài.
3.
Khó khăn
trong việc đối mặt với cảm xúc của chính mình:
Phương pháp "5 Whys" yêu cầu người áp dụng phải thành thật về những
phán xét, nỗi sợ hãi hoặc nhu cầu kiểm soát của chính họ. Việc đối mặt với
những sự thật không dễ chịu về bản thân có thể là một rào cản lớn.
4.
Tách biệt
cảm xúc: Trong Bước A, việc lắng nghe mà
không đưa ra ý kiến hay giải pháp đòi hỏi sự tách biệt cảm xúc đáng kể. Người
áp dụng có thể khó duy trì sự tò mò và chấp nhận mà không bị cảm xúc của mình
cuốn vào.
5.
Nguy cơ cô
lập (nếu không áp dụng đúng):
Nếu chỉ tập trung vào "Mặc Kệ Họ" mà bỏ qua "Hãy Để Tôi",
người áp dụng có thể cảm thấy cô lập hoặc xa lánh. "Vòng lặp ABC" là
một phần của "Hãy Để Tôi" nhằm chủ động tạo ra kết nối và giải pháp,
chứ không phải là cái cớ để lảng tránh hoặc rút lui khỏi các mối quan hệ.
6.
Tình huống
nghiêm trọng: Trong những trường hợp người khác
đang gặp vấn đề nghiêm trọng như nghiện ngập hay sức khỏe tâm thần, việc
"Mặc Kệ Họ" (cho phép họ đối mặt với hậu quả tự nhiên) có thể bị hiểu
lầm là bỏ rơi. Trong những trường hợp này, cần có sự can thiệp và hỗ trợ phù
hợp, song vẫn khuyến khích động lực tự chữa lành của họ.
7.
Kết thúc mối
quan hệ: Nếu sau khi áp dụng "Vòng lặp
ABC" trong thời gian dài mà không có sự thay đổi tích cực, người áp dụng
có thể phải đối mặt với quyết định khó khăn là chấp nhận người kia như họ vốn
có hoặc chấm dứt mối quan hệ (Bước D & E của "Vòng lặp ABCDE").
Đây là một rào cản cảm xúc lớn.
Tóm lại, "Vòng lặp ABC" là một công cụ dựa trên
khoa học mạnh mẽ để truyền cảm hứng thay đổi hành vi, nhưng nó đòi hỏi sự tự
nhận thức, lòng trắc ẩn và kiên nhẫn cao từ phía người áp dụng. Nó giúp dịch
chuyển động lực từ sự ép buộc bên ngoài sang động lực tự thân, nhưng không đảm
bảo kết quả, và người áp dụng phải sẵn sàng đối mặt với cả khả năng thay đổi
lẫn khả năng chấp nhận thực tế không thay đổi.
5. Thảo luận về ba trụ cột của tình bạn (gần gũi,
thời điểm, năng lượng) và cách chúng giải thích "Sự Phân Tán Vĩ Đại"
trong tình bạn trưởng thành. Làm thế nào "Thuyết Mặc Kệ Họ" khuyến
khích một cách tiếp cận linh hoạt và chủ động hơn để duy trì và xây dựng các
mối quan hệ có ý nghĩa trong suốt cuộc đời?
Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" mang đến một lăng kính mới
để nhìn nhận tình bạn trưởng thành, đặc biệt là cách chúng ta đối phó với hiện
tượng "Sự Phân Tán Vĩ Đại" và chủ động xây dựng các mối quan hệ có ý
nghĩa.
Ba trụ cột
của tình bạn: Gần gũi, Thời điểm và Năng lượng
Theo lý thuyết này, có ba yếu tố chính tạo nên một tình bạn
tuyệt vời: sự gần gũi, thời điểm và năng lượng. Khi tình bạn dần xa
cách, tan vỡ hoặc mất liên lạc, đó là do thiếu một hoặc nhiều trong ba trụ cột
thiết yếu này. Điều quan trọng là phải hiểu rằng những thay đổi này thường
không mang tính cá nhân, mà xuất phát từ sự biến động của các trụ cột này.
1.
Sự gần gũi
(Proximity): Đề cập đến khoảng cách địa lý và
tần suất bạn và bạn bè ở gần nhau về mặt vật lý.
o Khi còn nhỏ, tình bạn dễ dàng hình thành và duy trì vì bạn
và bạn bè thường xuyên ở gần nhau (trong lớp, trên hành lang, sân thể thao, khu
phố). Điều này tạo cơ hội tự nhiên để tìm hiểu, dành thời gian và đồng cảm với
nhau, xây dựng tình bạn sâu sắc hơn.
o Trong tình bạn trưởng thành, sự gần gũi giảm đi đáng kể khi
mọi người tản ra sống ở những nơi khác nhau, khiến việc duy trì kết nối đòi hỏi
nhiều nỗ lực hơn. Người ta thậm chí dành nhiều thời gian cho đồng nghiệp hơn cả
gia đình và bạn bè cộng lại từ 21 đến 60 tuổi, nhưng điều này không nhất thiết
chuyển thành tình bạn sâu sắc vì thiếu các yếu tố khác.
2.
Thời điểm
(Timing): Liên quan đến giai đoạn cuộc đời
bạn đang trải qua.
o Nếu bạn và một người bạn không cùng giai đoạn cuộc đời (ví
dụ: một người có con nhỏ, người kia độc thân; hoặc một người đã là ông bà,
người kia vẫn đang nuôi con), việc đồng cảm và tìm điểm chung sẽ khó khăn hơn.
o Các sự kiện lớn trong đời như kết hôn, có con, chuyển việc,
ly hôn, hoặc nghỉ hưu đều khiến "thời điểm" thay đổi, ảnh hưởng đến
mức độ tương thích của tình bạn.
3.
Năng lượng
(Energy): Đề cập đến sự hợp ý, sự tương
thích tự nhiên giữa hai người, có thể "bật" hoặc "tắt" mà
không thể giải thích bằng khoa học.
o Năng lượng cũng thay đổi theo thời gian khi bạn và bạn bè
trưởng thành và phát triển thành những phiên bản mới của chính mình.
o Việc cố gắng níu kéo một tình bạn khi năng lượng đã thay đổi
hoặc cảm thấy gượng ép có thể làm cạn kiệt sức lực và khiến tình bạn tồi tệ
hơn. Người ta thường níu kéo vì sợ mất đi mối quan hệ, mặc dù sâu thẳm họ biết
nó không còn phù hợp.
"Sự
Phân Tán Vĩ Đại" trong tình bạn trưởng thành
"Sự Phân Tán Vĩ Đại" (The Great Dispersion) là hiện
tượng khi tình bạn chuyển từ "môn thể thao đồng đội" sang "tình
bạn cá nhân" sau tuổi 20, nhưng không ai nhận ra sự thay đổi này.
- Quá trình diễn ra:
Khi trung học hoặc đại học kết thúc, bạn bè tản mác khắp nơi, sống ở những
thành phố khác nhau, có công việc, lịch trình và cột mốc cuộc đời khác
nhau. Cấu trúc hỗ trợ tình bạn khi còn trẻ (cha mẹ, trường học, đội thể
thao) không còn nữa. Điều này dẫn đến cảm giác mất kiểm soát, cô đơn và
khó khăn trong việc duy trì kết nối.
- Giải thích bằng ba trụ cột: "Sự Phân Tán Vĩ Đại" xảy ra chính vì sự
thay đổi đồng thời của cả ba trụ cột:
- Gần gũi:
Khoảng cách địa lý tăng lên khiến việc gặp gỡ trực tiếp trở nên khó khăn
hơn.
- Thời điểm:
Bạn bè bước vào các giai đoạn cuộc đời khác nhau (kết hôn, có con, thay
đổi sự nghiệp, ly hôn) khiến điểm chung giảm đi.
- Năng lượng:
Khi mọi người trưởng thành và thay đổi, năng lượng hoặc sự hợp ý tự nhiên
giữa họ cũng có thể thay đổi, khiến việc duy trì tình bạn trở nên gượng
ép.
Hiện tượng này không phải là một lần mà là một quá trình lặp
đi lặp lại trong suốt cuộc đời, mỗi khi có những thay đổi lớn xảy ra.
"Thuyết
Mặc Kệ Họ" khuyến khích một cách tiếp cận linh hoạt và chủ động hơn
Lý thuyết "Mặc Kệ Họ" cung cấp một khuôn khổ để
đối phó với những thách thức này và khuyến khích một cách tiếp cận linh
hoạt, hiểu biết và chủ động hơn đối với tình bạn trưởng thành.
1.
Chấp nhận sự
biến động của tình bạn ("Mặc Kệ Họ"):
o Lý thuyết này dạy chúng ta chấp nhận rằng tình bạn đến rồi
đi, và không phải ai cũng sẽ ở lại trong cuộc đời mình mãi mãi. Thay vì bám víu
vào những kỳ vọng không thực tế từ thời thơ ấu (luôn được mời, mọi thứ dễ
dàng), chúng ta học cách "Mặc Kệ Họ" khi bạn bè xa cách, ưu tiên
những mối quan hệ mới hoặc không có thời gian cho mình.
o Việc chấp nhận những thay đổi trong sự gần gũi, thời điểm và
năng lượng giúp chúng ta không coi những điều này là chuyện cá nhân. Nó giải
phóng chúng ta khỏi gánh nặng cố gắng kiểm soát hoặc sửa chữa những gì không
thể kiểm soát.
o Khi một tình bạn phai nhạt, "Mặc Kệ Họ" giúp chúng
ta nhìn nhận sự thật về việc ai đó bộc lộ con người thật của họ hoặc vị trí của
bạn trong cuộc đời họ, đôi khi tiết lộ rằng công sức chỉ là một chiều.
2.
Chủ động xây
dựng và duy trì mối quan hệ ("Hãy Để Tôi"):
o Sau khi chấp nhận những gì không thể kiểm soát thông qua
"Mặc Kệ Họ", phần "Hãy Để Tôi" chuyển trọng tâm sang những
gì bạn có thể làm. Nó nhắc nhở bạn không ngồi đó chờ đợi lời mời hoặc nghĩ xấu
về người khác, mà hãy chủ động liên lạc với bạn bè cũ và sẵn sàng kết bạn
mới.
o Thói quen "Đi trước" (Go First Habit) là một ứng dụng cụ thể của "Hãy Để Tôi" trong
tình bạn:
§ Tự giới thiệu bản thân:
Hãy là người đầu tiên chào hỏi, hỏi tên và chia sẻ về bản thân.
§ Tò mò và khen ngợi:
Mỉm cười, chào hỏi mọi người, khen ngợi những điều nhỏ nhặt (màu móng tay,
trang phục) và thể hiện sự tò mò về cuộc sống của họ.
§ Không kỳ vọng:
Làm tất cả những điều này mà không mong đợi bất kỳ sự đền đáp hay lời mời nào.
Mục tiêu là tạo ra kết nối và cảm giác cộng đồng.
§ Kiên trì: Việc xây
dựng cộng đồng cần thời gian, có thể mất cả năm hoặc hơn, nhưng những nỗ lực
nhỏ và kiên trì sẽ mang lại kết quả.
§ Tạo cơ hội:
Tổ chức các hoạt động, tham gia các câu lạc bộ hoặc tìm kiếm những sự kiện thú
vị và mời bạn bè tham gia theo nhóm.
o "Hãy Để Tôi" giúp bạn nhận ra rằng cuộc sống xã
hội của bạn là trách nhiệm của chính bạn. Bằng cách chủ động, bạn tạo ra
một kết nối có tác động lớn đến sức khỏe và hạnh phúc của mình.
o Lý thuyết này khuyến khích bạn trở thành một người bạn tốt
hơn bằng cách thể hiện lòng thấu hiểu, nỗ lực và quan tâm mà không kỳ vọng.
Tóm lại, "Thuyết Mặc Kệ Họ" giúp chúng ta chấp
nhận sự thay đổi tự nhiên của tình bạn (Sự Phân Tán Vĩ Đại) thông qua ba trụ
cột, đồng thời trao quyền cho chúng ta bằng cách khuyến khích sự linh hoạt và
chủ động trong việc xây dựng và duy trì những mối quan hệ có ý nghĩa suốt cuộc
đời. Bằng cách buông bỏ những gì không thể kiểm soát và tập trung vào hành động
của chính mình, chúng ta có thể kiến tạo một cộng đồng hỗ trợ và làm giàu cuộc
sống của mình.
