Vượt qua cái tôi đòi hỏi

Podcast

Tài liệu Tóm tắt: Phân tích "Vượt qua cái tôi đòi hỏi"

Tài liệu này tổng hợp các chủ đề và lập luận chính từ cuốn sách "Vượt qua cái tôi đòi hỏi" của Tiến sĩ John Townsend. Vấn đề cốt lõi được xác định là "tâm lý tự cho mình là đúng" — một thái độ độc hại ngày càng lan rộng, được định nghĩa là niềm tin rằng một cá nhân được miễn trừ trách nhiệm và xứng đáng được đối xử đặc biệt. Thái độ này biểu hiện qua việc phủ nhận trách nhiệm, cảm giác mình vượt trội, và đòi hỏi những đặc quyền không có cơ sở, dẫn đến sự trì trệ trong cuộc sống cá nhân, các mối quan hệ đổ vỡ và hiệu suất kém trong môi trường công việc.

Giải pháp được đề xuất là "Con Đường Khó," được định nghĩa là thói quen làm những gì tốt nhất, thay vì những gì thoải mái, để đạt được kết quả xứng đáng. Phương pháp này không phải là một lựa chọn đơn giản mà là một quá trình có kỷ luật dựa trên một khung khổ nền tảng gồm năm nguyên tắc sống: (1) Sự khiêm nhường và lệ thuộc vào Chúa, (2) Sự kết nối với người khác, (3) Quyền sở hữu đối với các lựa chọn của bản thân, (4) Chấp nhận sự tiêu cực để có thể sửa chữa sai lầm, và (5) Tìm kiếm vai trò hoặc mục đích sống.

Tài liệu cung cấp các chiến lược thực tiễn để đối phó với tâm lý tự cho mình là đúng ở người khác, bắt đầu bằng các cuộc trò chuyện dễ bị tổn thương và tiến tới các cuộc đối thoại dựa trên hậu quả khi cần thiết. Các yếu tố cốt lõi của Con Đường Khó, bao gồm động lực, kỷ luật, hình ảnh bản thân lành mạnh, tinh thần trách nhiệm, và khả năng chấp nhận rủi ro, được phân tích chi tiết như những thành phần thiết yếu để chữa trị căn bệnh này và đạt được thành công đích thực.

1. Xác định Vấn nạn: Căn bệnh Tự cho mình là đúng

Tâm lý tự cho mình là đúng được xác định là một vấn đề nghiêm trọng và ngày càng gia tăng trong xã hội, ảnh hưởng tiêu cực đến các gia đình, doanh nghiệp và các mối quan hệ cá nhân. Định nghĩa: Tự cho mình là đúng là niềm tin rằng một cá nhân được miễn trừ trách nhiệm cá nhân và xứng đáng được đối xử đặc biệt.

• Người có tâm lý này cảm thấy mình đứng trên các quy tắc thông thường và được nợ một điều gì đó mà không cần nỗ lực tương xứng.
• Cần phân biệt rõ ràng: người có nhu cầu chính đáng (ví dụ: người bệnh tật, cựu chiến binh khuyết tật) không phải là người tự cho mình là đúng. Người tự cho mình là đúng là người có khả năng tự chăm sóc bản thân nhưng lại mong đợi người khác làm điều đó cho họ.

Hai ví dụ điển hình được đưa ra:

1.     Trong gia đình: Một thanh niên 25 tuổi, thất nghiệp, sống cùng cha mẹ và không có ý định thay đổi. Cậu ta tin rằng cha mẹ "nợ" mình một cuộc sống thoải mái và đổ lỗi cho họ vì sự trì trệ của bản thân.

2.     Trong công việc: Một giám đốc bán hàng không đạt chỉ tiêu nhưng tin rằng mình xứng đáng được trân trọng chỉ vì có kỹ năng quan hệ tốt và là "một người tốt," bất kể hiệu suất công việc.

Những trường hợp này cho thấy điểm chung là các cá nhân chỉ muốn sống theo cách thoải mái, ít quan tâm đến việc thực hiện những hành vi khó khăn cần thiết, và tin rằng họ không cần tuân theo các quy tắc về trách nhiệm và cam kết.

1.1. Bốn Đặc điểm Nhận dạng Chính

Tâm lý tự cho mình là đúng thường biểu hiện qua các đặc điểm sau:

1.     Thái độ đặc biệt: "Tôi là người đặc biệt và có giá trị hơn những người khác, vì vậy tôi xứng đáng được đối xử đặc biệt. Họ thật may mắn khi có tôi."

2.     Thái độ cho rằng mình có quyền được hưởng lợi: "Đây không phải lỗi của tôi, vậy tại sao tôi phải làm việc để sửa chữa nó? Tôi xứng đáng được hưởng thành quả mà không cần nỗ lực."

3.     Từ chối nhận trách nhiệm: Luôn tìm cách đổ lỗi cho hoàn cảnh hoặc người khác về những thất bại của mình. Ví dụ: "Tôi không yêu cầu được sinh ra," hoặc "Chẳng có công việc nào ở đây xứng đáng với tôi."

4.     Phủ nhận ảnh hưởng của mình lên người khác: Cho rằng mình có quyền nói hoặc làm bất cứ điều gì mình muốn mà không cần quan tâm đến cảm xúc hay hậu quả đối với người khác. "Đó là vấn đề của họ, không phải của tôi."

1.2. Tác động Tiêu cực

Tâm lý này gây ra những hậu quả sâu sắc trên nhiều phương diện:

• Doanh nghiệp: Đối phó với nhân viên thiếu động lực, hiệu suất kém.
• Gia đình: Cha mẹ phải đối mặt với con cái ích kỷ, thanh niên không chịu trưởng thành.
• Các mối quan hệ: Hôn nhân tan vỡ vì tính tự luyến, các mối quan hệ hẹn hò thất bại.
• Cá nhân: Cuộc sống trì trệ, không phát triển được các năng lực cần thiết để thành công và yêu thương.

Những người sống chung với người có tâm lý này thường trải qua ba cảm xúc tiêu cực: Sự xa lánh, Giận dữ, và Bất lực.

2. Nguồn gốc của Tâm lý Tự cho mình là đúng

Tâm lý này không chỉ xuất phát từ lựa chọn cá nhân mà còn được hình thành bởi môi trường quan hệ, đặc biệt là các khuôn mẫu khen thưởng và sửa sai không hiệu quả.

2.1. Các vấn đề trong Khen thưởng và Tưởng thưởng

Những cách khen ngợi và thưởng sai lầm, dù có ý tốt, lại có thể nuôi dưỡng thái độ tự cho mình là đúng:

• Khen ngợi những điều không cần nỗ lực: Khen vẻ đẹp ngoại hình thay vì sự siêng năng. Điều này dạy rằng giá trị của một người nằm ở những thứ họ không kiểm soát được, thay vì phẩm chất nội tâm.
• Khen ngợi những gì được yêu cầu: Thưởng cho việc hoàn thành mức tối thiểu (ví dụ: đến làm đúng giờ) thay vì những nỗ lực vượt trội.
• Khen ngợi những điều không cụ thể: Những lời khen sáo rỗng như "Bạn thật tuyệt vời!" không cung cấp thông tin hữu ích và không có giá trị xây dựng.
• Khen ngợi những gì tạo nên năng lực và bản sắc sai lệch: Khi lời khen "Bạn giỏi việc bạn làm" biến thành "Bạn là người tốt hơn người khác vì những gì bạn làm," nó sẽ tạo ra cảm giác vượt trội.
• Khen ngợi những điều không dựa trên thực tế: Trao cho người khác hy vọng hão huyền về những lĩnh vực họ không có tài năng, dẫn đến lãng phí thời gian và năng lượng.
• Thiếu sự ấm áp: Trớ trêu thay, một môi trường lạnh nhạt, thiếu sự quan tâm có thể khiến một người tạo ra một "bản sắc tự vệ phô trương"—một thái độ tự cao tự đại để che đậy cảm giác không được yêu thương.

2.2. Các vấn đề về Sửa chữa và Hậu quả

Việc không đặt ra các giới hạn và hậu quả rõ ràng cho hành vi xấu sẽ vô tình khuyến khích tâm lý tự cho mình là đúng.

• Con người cần những ranh giới để nhắc nhở rằng họ không phải là Chúa và hành động của họ có giới hạn.
• Việc tránh né các cuộc đối đầu và không áp đặt hậu quả sẽ nuôi dưỡng thái độ "tôi có quyền làm bất cứ điều gì tôi muốn vì không có thực tế nào mâu thuẫn với niềm tin của tôi."
• Những người lãnh đạo, cha mẹ, và vợ/chồng cần phải trở thành "thực tế mâu thuẫn" đó, áp đặt giới hạn một cách yêu thương nhưng kiên quyết.

3. Giải pháp: "Con Đường Khó" và Khung khổ của Chúa

Giải pháp cho tâm lý tự cho mình là đúng là một lộ trình hành vi và thái độ được gọi là "Con Đường Khó".

Định nghĩa Con Đường Khó:

Thói quen làm những gì tốt nhất, thay vì những gì thoải mái, để đạt được kết quả xứng đáng.

Con đường này tập trung vào việc làm bất cứ điều gì cần thiết để đạt mục tiêu, ngay cả khi nó khó khăn, bất tiện và tốn nhiều năng lượng. Đây là một khái niệm mang tính Kinh Thánh, tương ứng với "cửa hẹp và đường chật dẫn đến sự sống" (Ma-thi-ơ 7:13-14). Cuối cùng, Con Đường Khó được coi là "Con Đường của Chúa."

3.1. Năm Nguyên tắc Nền tảng của Con Đường Khó

Năm nguyên tắc này là nền tảng của thực tại mà tâm lý tự cho mình là đúng luôn chối bỏ.

Nguyên tắc	Mô tả	Cách Tâm lý Tự cho mình là đúng Phá hoại
1. Sự Khiêm nhường và Lệ thuộc	Chúng ta là tạo vật hoàn toàn lệ thuộc vào Chúa, Đấng Tạo Hóa. Cuộc sống vận hành tốt nhất khi chúng ta chấp nhận vị trí của mình với sự khiêm nhường.	Thúc đẩy sự tự chủ tuyệt đối ("Bạn không phải là ông chủ của tôi!"), dẫn đến kiêu hãnh, cô đơn và trống rỗng.
2. Sự Kết nối	Chúng ta được thiết kế để sống trong các mối quan hệ yêu thương và hỗ trợ. Kết nối là "nhiên liệu" của cuộc sống, cung cấp sự đồng cảm và sức mạnh.	Gây ra sự vật hóa (coi người khác như công cụ) và tự mãn không lành mạnh (tin rằng mình không cần ai), cắt đứt nguồn năng lượng từ các mối quan hệ.
3. Quyền Sở hữu	Chúng ta phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho các lựa chọn và hậu quả trong cuộc sống của mình. Người có "năng lực làm chủ cao" thường thành công hơn.	Dẫn đến ít làm chủ (sống như thể hành động không có hậu quả) và ngoại hóa (đổ lỗi cho người khác và hoàn cảnh), tạo ra tâm lý nạn nhân.
4. Chấp nhận Sự Tiêu cực	Chúng ta cần thừa nhận những khuyết điểm và thất bại của mình để có thể được tha thứ và chữa lành. Sự chấp nhận này cho phép sự biến đổi.	Khuyến khích chối bỏ (từ chối thừa nhận sai lầm), chủ nghĩa hoàn hảo (tự trách móc không khoan nhượng), hoặc tự luyến (che giấu khuyết điểm bằng sự tự cao).
5. Tìm kiếm Vai trò của Chúng ta	Cuộc sống chỉ trọn vẹn khi chúng ta tìm thấy mục đích và cống hiến tài năng của mình để làm cho thế giới tốt đẹp hơn.	Giới hạn mục tiêu vào hạnh phúc cá nhân (thay vì mục đích lớn hơn) và hạn chế sự phát triển bằng cách né tránh thử thách và những điều mới mẻ.

4. Các Yếu tố Cốt lõi của Con Đường Khó: Chiến lược Thực tiễn

Các chương sau của cuốn sách đi sâu vào các kỹ năng và thái độ cụ thể cần thiết để đi trên Con Đường Khó.

4.1. Động lực: Tại sao lại làm việc khó?

Động lực chính để từ bỏ tâm lý tự cho mình là đúng là mong muốn một cuộc sống "tốt hơn". Điều này đòi hỏi phải trải nghiệm khoảng cách giữa thực tại và mong muốn, và tin rằng việc thu hẹp khoảng cách đó là trách nhiệm của chính mình. Các động lực khác bao gồm:

• Xây dựng sự tự tin đích thực: Sự tự tin đến từ lịch sử thành công và nỗ lực, không phải từ những lời khen sáo rỗng.
• Tránh một cuộc sống hối tiếc: Những lựa chọn dễ dàng hôm nay thường dẫn đến sự hối tiếc sâu sắc trong tương lai.
• Đạt được tiềm năng: Phát huy tối đa tiềm năng mà Chúa đã ban cho.
• Có những mối quan hệ tuyệt vời: Những người khỏe mạnh bị thu hút bởi những người có trách nhiệm và biết cho đi.

4.2. Kỷ luật và Cấu trúc

Kỷ luật không phải là một lựa chọn tức thời ("cứ làm đi") mà là kết quả của một quá trình xây dựng cấu trúc nội tại—khả năng tập trung năng lượng theo thời gian. Cấu trúc này được phát triển thông qua bốn yếu tố:

1.     Một mục tiêu xứng đáng: Điều gì đó quan trọng để theo đuổi.

2.     Cấu trúc bên ngoài: Một khuôn khổ gồm lịch trình, mục tiêu ngắn hạn.

3.     Hỗ trợ từ các mối quan hệ: Một đội ngũ chấp nhận, động viên và thúc đẩy.

4.     Thông tin và chuyên môn: Kiến thức cần thiết để đẩy nhanh quá trình học hỏi.

4.3. Thay đổi Tư duy

• Hình ảnh bản thân thực tế: Xây dựng một hình ảnh bản thân cho phép "sự phán đoán tỉnh táo," thừa nhận cả điểm mạnh và điểm yếu thực sự, thay vì chơi trò chơi chữ để tránh né sự tiêu cực.
• Từ "Tôi xứng đáng" đến "Tôi có trách nhiệm": Chuyển đổi từ một tư duy đòi hỏi, làm suy yếu và gây xa cách sang một tư duy trao quyền, kết nối và khuyến khích lòng biết ơn.
• Làm những việc khó khăn trước: Vượt qua "Điều Khó Khăn Tiếp Theo" (NHT)—trở ngại ngăn cản sự tiến bộ—bằng cách tập trung vào tầm nhìn, đối mặt với thực tế và hành động từng bước nhỏ.
• Giữ những cam kết bất tiện: Xây dựng sự tin cậy (cả về chức năng và quan hệ) bằng cách làm những gì bạn nói sẽ làm, ngay cả khi nó khó khăn.
• Tôn trọng tương lai: Tránh tâm lý YOLO ("Bạn chỉ sống một lần") bằng cách nhận ra rằng các quyết định hiện tại định hình tương lai. Sử dụng bài tập "Cuộc trò chuyện của Hai Bạn" để kết nối thực tế hiện tại với con người tương lai của mình.

4.4. Đối mặt với Khó khăn

• Đối mặt với Nỗi đau: Phân biệt giữa đau triệu chứng (cảnh báo có vấn đề) và đau thành công (sự khó chịu cần thiết để trưởng thành). Chấp nhận nỗi đau thành công (ví dụ: kỷ luật tập luyện, các cuộc trò chuyện khó khăn) để giải quyết gốc rễ của nỗi đau triệu chứng.
• Thừa nhận "Tôi đã sai": Lời thú nhận là một công cụ mạnh mẽ để sửa chữa, xây dựng sự đồng cảm, và tạo ra sự an toàn trong các mối quan hệ. Những người thành công dễ dàng thừa nhận thất bại của họ, trong khi những người thất bại lại chỉ ra thành công của họ.
• Chấp nhận Rủi ro có Ý nghĩa: Rủi ro là cần thiết để có được một cuộc sống "tốt hơn". Những người chấp nhận rủi ro thành công thường không có ảo tưởng về sự an toàn, sẵn sàng chấp nhận thất bại, chủ động, và bình thường hóa rủi ro như một phần của cuộc sống.

5. Trích dẫn Quan trọng

"Tâm lý tự cho mình là đúng đang ngày càng gia tăng ở đất nước này hoàn toàn độc hại, đang dần dần ăn mòn tinh thần chúng ta như axit. ... Trách nhiệm cá nhân có thể là con đường khó khăn, nhưng đó là con đường duy nhất." — DAVE RAMSEY

Định nghĩa Con đường khó khăn: "Thói quen làm những gì tốt nhất, thay vì những gì thoải mái, để đạt được kết quả xứng đáng." — Dr. John Townsend

"Để sống theo cách khó khăn, chúng ta phải trải nghiệm khoảng cách giữa nơi bạn đang ở và nơi bạn muốn đến. Và chúng ta phải tin rằng việc giải quyết khoảng cách đó là vấn đề và trách nhiệm của chúng ta." — Dr. John Townsend

"Trong khi câu thần chú về quyền lợi cho chúng ta biết rằng tôi xứng đáng được hưởng một cuộc sống tốt đẹp thì câu thần chú về Hard Way lại tuyên bố rằng tôi có trách nhiệm tạo ra một cuộc sống tốt đẹp." — Dr. John Townsend

"Đối mặt với nỗi đau đưa bạn đến một nơi nào đó." — Dr. John Townsend

"Hãy làm những gì bạn nói bạn sẽ làm, theo cách bạn nói bạn sẽ làm, đúng lúc bạn nói bạn sẽ làm. Dù khó khăn, đó vẫn là lời bạn nói." — Dr. John Townsend

 

1. Các chiến lược và nguyên tắc nào hiệu quả nhất để vượt qua tâm lý tự cho mình là đúng?

Truy vấn của bạn liên quan đến các chiến lược và nguyên tắc hiệu quả nhất để vượt qua tâm lý tự cho mình là đúng (entitlement mentality), một vấn đề được mô tả là "hoàn toàn độc hại" và đang "ăn mòn tinh thần chúng ta như axit".

Các nguồn tài liệu cung cấp một lộ trình rõ ràng để thành công, được gọi là Con Đường Khó Khăn (The Hard Way). Để vượt qua lối suy nghĩ tự cho mình là đúng, điều này đòi hỏi kỷ luật, sự trung thực, và trách nhiệm.

Dưới đây là các nguyên tắc cốt lõi và chiến lược cụ thể được rút ra từ các nguồn:

I. Nguyên tắc Cốt lõi và Triết lý (The Hard Way)

Con Đường Khó Khăn là phương pháp chữa trị tâm lý tự cho mình là đúng. Nó được định nghĩa là thói quen làm những gì tốt nhất, thay vì những gì thoải mái nhất (dễ chịu nhất), để đạt được kết quả đáng giá.

Mặc dù có vẻ khó khăn, nhưng con đường này thực sự trở thành con đường dễ dàng nhất để đạt được thành công và tình yêu.

1. Nguyên tắc sống Đúng đắn của Chúa

Việc vượt qua tâm lý tự cho mình là đúng đòi hỏi phải tuân theo năm nguyên tắc sống quan trọng, vốn là nền tảng của thực tại:

• Sự Khiêm nhường và Sự Lệ thuộc: Thừa nhận rằng chúng ta là tạo vật và hoàn toàn lệ thuộc vào Chúa. Tâm lý tự cho mình là đúng ngược lại, dạy chúng ta phải làm chủ chính mình và tự quyết định vận mệnh.
• Sự Kết nối: Chúng ta được thiết kế để sống trong các mối quan hệ với nhau. Tâm lý tự cho mình là đúng phá hoại điều này bằng cách vật hóa người khác hoặc dẫn đến sự tự mãn không lành mạnh, khiến cá nhân cảm thấy không cần sự hỗ trợ.
• Quyền Sở hữu/Trách nhiệm: Chúng ta phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho những lựa chọn của chính mình. Tâm lý tự cho mình là đúng thể hiện qua việc ít làm chủ cuộc sống và ngoại hóa (đổ lỗi cho người khác hoặc hoàn cảnh).
• Chấp nhận Điều Tiêu cực: Những khuyết điểm của chúng ta không thể được chữa lành cho đến khi chúng ta thừa nhận chúng. Tâm lý tự cho mình là đúng phản đối điều này bằng cách chối bỏ, cầu toàn, hoặc tự luyến (có cái nhìn phóng đại về bản thân).
• Tìm kiếm Vai trò của mình: Cuộc sống chỉ trọn vẹn khi chúng ta sử dụng tài năng và dấn thân vào những hành động ý nghĩa. Tâm lý tự cho mình là đúng giới hạn mục tiêu của một người (chỉ tìm kiếm hạnh phúc) và hạn chế sự phát triển cá nhân.

2. Chuyển đổi Tư duy: Từ "Xứng đáng" sang "Trách nhiệm"

Một trong những sự thay đổi tư duy mạnh mẽ nhất là chuyển từ “Tôi xứng đáng” thành “Tôi có trách nhiệm”.

• "Tôi xứng đáng" làm suy yếu cá nhân, dẫn đến tâm lý nạn nhân thụ động và tập trung vào việc người khác phải đáp ứng nhu cầu của mình.
• "Tôi có trách nhiệm" trao quyền cho cá nhân, thúc đẩy hành động, và đặt quyền lực trở lại vào tay mình để kiểm soát hành vi. Tư duy này cũng khuyến khích lòng biết ơn, trong khi tư duy "xứng đáng" phủ nhận nó.

II. Chiến lược và Kỹ năng Cụ thể

Các chiến lược này được rút ra từ các chương tập trung vào việc áp dụng Con Đường Khó Khăn:

1. Kỷ luật và Xây dựng Cấu trúc (Chương 6)

Kỷ luật không phải là một lựa chọn đơn giản mà là một quá trình rèn luyện xây dựng nên cấu trúc nội tại—khả năng tập trung năng lượng theo thời gian.

Để phát triển cấu trúc nội tại thông qua quá trình nội tâm hóa, cần bốn yếu tố:

1.     Mục tiêu Xứng đáng: Cấu trúc nội tâm hoạt động hiệu quả nhất khi bạn theo đuổi điều gì đó quan trọng.

2.     Cấu trúc Bên ngoài: Bao gồm một khuôn khổ các lời nhắc nhở và mục tiêu ngắn hạn, được chia nhỏ và sắp xếp vào lịch trình.

3.     Hỗ trợ từ Mối quan hệ: Cần một đội ngũ hỗ trợ bên ngoài để động viên, chấp nhận bạn vô điều kiện và giúp bạn vượt qua sự khó chịu của quá trình phát triển.

4.     Thông tin và Chuyên môn: Tìm kiếm thông tin và lời khuyên để đẩy nhanh quá trình tiếp thu kiến thức.

2. Lòng trắc ẩn và Sự thật (Chương 4)

Khi giúp đỡ người khác, động lực hàng đầu phải là tình yêu thương và sự quan tâm dành cho họ. Lòng trắc ẩn (ân sủng) kết hợp với chân lý (sự thật) là cần thiết để tạo ra sự thay đổi lâu dài.

Các bước để giúp người khác:

• Bắt đầu bằng một cuộc trò chuyện dễ bị tổn thương: Bày tỏ tình cảm quan tâm và nỗi đau cá nhân mà hành vi của họ gây ra cho bạn (sự yếu đuối).
• Làm rõ tác động: Cho họ biết bạn nhìn nhận hành vi của họ ra sao một cách cụ thể để họ có thể nhận ra điểm mù của mình.
• Chuyển sang cuộc trò chuyện dựa trên Hậu quả: Nếu cuộc trò chuyện đầu tiên không hiệu quả, hãy chuyển sang cung cấp liều thực tế. Điều này bao gồm việc khẳng định sự ủng hộ, nêu rõ các tiêu chí thay đổi, và thực hiện hậu quả nếu không có thay đổi.
• Kiên trì: Hãy sẵn sàng đối mặt với cơn giận dữ và sự oán giận từ người có quyền lợi, vì họ đang tức giận với thực tế.

3. Về Hình ảnh Bản thân (Chương 7)

Cần có "sự phán đoán tỉnh táo" về bản thân, nghĩa là phải thực tế và thừa nhận những điều tiêu cực cần sửa chữa (tiêu cực thật) mà không chìm đắm trong sự tự phê phán sai lầm (tiêu cực giả).

• Chấp nhận thất bại: Hình ảnh bản thân lành mạnh cho phép chúng ta thất bại một cách tốt đẹp (thất vọng, nương tựa Chúa, tìm kiếm hỗ trợ, học hỏi và thích nghi).
• Nguyên lý năng lực: Người ta không cảm thấy mình có năng lực trước rồi mới trở nên có năng lực. Họ trở nên có năng lực rồi mới cảm thấy mình có năng lực. Sự tự tin đến từ lịch sử nỗ lực và thành công.

4. Hành động: Làm những việc Khó khăn trước (Chương 9)

Làm Điều Khó Khăn Tiếp Theo (NHT) là lựa chọn cần thiết để vượt qua khó khăn.

• Xác định NHT: NHT là việc mà cá nhân đang trì hoãn hoặc né tránh (ví dụ: tạo cấu trúc thời gian, đi ngược lại quán tính, đi ngược lại kỳ vọng của người khác, hoặc bắt đầu từ vị trí thấp).
• Tôn trọng thực tế: Đừng tô hồng những điều tiêu cực. Thay vào đó, hãy chuẩn bị tinh thần cho những khó khăn sẽ đến.
• Bước đi nhỏ: Hành vi luôn bắt đầu bằng một bước đi nhỏ (ví dụ: chỉ cần mười phút, hoặc lên lịch cuộc gọi khó khăn).
• Chấp nhận mắc sai lầm: Người cầu toàn sợ làm sai, nhưng lần đầu tiên chúng ta làm bất cứ điều gì thường là lúc chúng ta mắc nhiều lỗi nhất. Hãy thực hiện bước đi không hoàn hảo.

5. Xây dựng Niềm tin và Cam kết (Chương 10)

Giữ những cam kết bất tiện là cách duy nhất để người khác học cách tin tưởng bạn.

• Thực hiện lời hứa: Hãy làm những gì bạn nói bạn sẽ làm, theo cách bạn nói bạn sẽ làm, đúng lúc bạn nói bạn sẽ làm. Điều này bao gồm những cam kết bất tiện (giữ lời thề dù đau đớn).
• Phát triển hai loại niềm tin:
• Niềm tin chức năng: Sự tin cậy trong các nhiệm vụ và công việc (ví dụ: gửi báo cáo đúng hạn, đến sớm trong các cuộc hẹn).
• Niềm tin quan hệ: Trở thành một người an toàn khi người khác bộc lộ sự yếu đuối, khó khăn, sai lầm, nhu cầu hoặc cảm xúc dễ bị tổn thương của họ (Năm Điều Lớn).

6. Tôn trọng Tương lai (Chương 11)

Tâm lý tự cho mình là đúng theo triết lý YOLO (Bạn chỉ sống một lần) tập trung vào việc tận hưởng hiện tại. Chiến lược hiệu quả là tôn trọng tương lai và để nó dẫn dắt trải nghiệm hôm nay.

• Trải nghiệm Tương lai: Nhận ra rằng tương lai chắc chắn sẽ đến, và chúng ta cần chuẩn bị cho nó.
• Đối mặt với Ngày Chuột Chũi: Nếu không suy nghĩ về tương lai, cuộc sống sẽ bị mắc kẹt trong một khuôn mẫu lặp đi lặp lại.
• Sử dụng Phép màu Lãi kép: Đầu tư thời gian, tài năng, và của cải sớm sẽ tạo ra lợi ích tích lũy to lớn trong tương lai.

7. Về Mối quan hệ (Chương 12)

Mối quan hệ là yếu tố quyết định thành bại. Cần tìm kiếm sự phụ thuộc lẫn nhau lành mạnh (interdependence) và tránh sự phụ thuộc không lành mạnh (những người giúp né tránh thực tế, dung túng hoặc làm gương xấu).

• Liên hệ theo cách Tốt hơn: Tránh né đối đầu, dung túng, và mô hình hóa kém.
• Rõ ràng về Kỳ vọng: Không nên mặc định bất cứ điều gì. Phải thể hiện rõ ràng những gì bạn cần và mong đợi.
• Hỗ trợ Lựa chọn Quan hệ Tốt hơn: Giúp người có quyền lợi kết nối với những người bạn và nguồn lực lành mạnh (như nhà thờ, cố vấn, huấn luyện viên) tràn đầy ân sủng và chân lý. Nên khuyến khích họ thêm những mối quan hệ lành mạnh trước khi bớt những mối quan hệ độc hại.

8. Đối mặt với Nỗi đau và Rủi ro (Chương 14 & 15)

• Đối mặt với Nỗi đau: Chấp nhận nỗi đau thành công (success pain) là điều cần thiết để giải quyết nỗi đau triệu chứng (symptom pain). Nỗi đau thành công là sự khó chịu (nỗ lực, đòi hỏi năng lượng, tốn thời gian) giúp chúng ta thay đổi và trưởng thành.
• Nói "Tôi đã sai": Thừa nhận lỗi lầm là một hình thức thú tội, giải phóng chúng ta và là cánh cửa dẫn đến những điều mới mẻ. Bạn chỉ có thể sửa chữa những gì bạn thú nhận.
• Chấp nhận Rủi ro có Ý nghĩa: Rủi ro là hy vọng duy nhất để "tốt hơn". Người thành công chấp nhận rủi ro có ý nghĩa (không bốc đồng, mà được tính toán) mỗi tuần.
• Rủi ro buộc bạn phải suy nghĩ, lập kế hoạch và đưa bạn đến giới hạn của bản thân.
• Người chấp nhận rủi ro không có ảo tưởng về sự an toàn và sẵn sàng chấp nhận thất bại để nhận được phần thưởng.

Tóm lại, chiến lược hiệu quả nhất để vượt qua tâm lý tự cho mình là đúng là chấp nhận Con Đường Khó Khăn, chuyển đổi tư duy thành "Tôi có trách nhiệm", xây dựng cấu trúc nội tại thông qua sự hỗ trợ từ các mối quan hệ, và thường xuyên chấp nhận rủi ro có ý nghĩa và thừa nhận sai lầm.

2. Trách nhiệm cá nhân, kỷ luật, và chấp nhận rủi ro đóng vai trò gì trong việc đạt được thành công?

Các nguồn tài liệu nhấn mạnh rằng trách nhiệm cá nhân, kỷ luật, và chấp nhận rủi ro là những nguyên tắc nền tảng và không thể thiếu để đạt được thành công đích thực và vượt qua tâm lý tự cho mình là đúng (entitlement mentality). Con đường để đạt được thành công này được gọi là Con Đường Khó Khăn (The Hard Way).

Dưới đây là vai trò cụ thể của từng yếu tố trong việc kiến tạo thành công:

1. Vai trò của Trách nhiệm Cá nhân (Personal Responsibility)

Trách nhiệm cá nhân là nguyên tắc cốt lõi của Con Đường Khó Khăn và là yếu tố cần thiết để chiến thắng trong cuộc sống.

Chuyển đổi tư duy cốt lõi

Vai trò quan trọng nhất của trách nhiệm cá nhân là giúp cá nhân chuyển đổi tư duy từ "Tôi xứng đáng" sang "Tôi có trách nhiệm".

• Trao quyền và hành động: Tư duy "Tôi có trách nhiệm" giúp cá nhân được trao quyền, thúc đẩy hành động, và đặt quyền kiểm soát trở lại vào tay mình để kiểm soát hành vi. Ngược lại, tư duy "Tôi xứng đáng" làm suy yếu cá nhân, dẫn đến tâm lý nạn nhân thụ động và tập trung vào việc người khác phải đáp ứng nhu cầu của mình.
• Nguyên tắc Quyền sở hữu (Ownership): Trách nhiệm cá nhân nằm trong khuôn khổ nguyên tắc sống của Chúa về Quyền sở hữu, nghĩa là chúng ta phải chịu trách nhiệm hoàn toàn cho những lựa chọn của chính mình.
• Khắc phục sự đổ lỗi: Tâm lý tự cho mình là đúng gây ra việc ngoại hóa (đổ lỗi cho người khác hoặc hoàn cảnh). Trách nhiệm cá nhân buộc cá nhân phải tự vấn: "Tôi đã góp phần gây ra vấn đề mới nhất này như thế nào?".

Dave Ramsey nhận định rằng tâm lý tự cho mình là đúng là hoàn toàn độc hại và đang ăn mòn tinh thần như axit, và trách nhiệm cá nhân là con đường duy nhất để chiến thắng.

2. Vai trò của Kỷ luật (Discipline)

Kỷ luật không phải là một lựa chọn đơn giản mà là một quá trình rèn luyện để xây dựng nên năng lực tính cách cần thiết cho thành công.

Xây dựng Cấu trúc Nội tại

Kỷ luật đóng vai trò như một "ứng dụng" được điều khiển bởi cấu trúc nội tại—khả năng tập trung năng lượng theo thời gian.

• Tạo ra Thói quen Tốt: Kỷ luật giúp bạn tạo ra những thói quen tốt, ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, điều này là cần thiết nếu bạn muốn đạt được thành công trong cuộc sống, sự nghiệp, các mối quan hệ hay sức khỏe.
• Hướng đến Mục tiêu: Kỷ luật hướng đến mục tiêu. Nó giúp khai thác năng lượng, ngăn chặn sự phân tâm, và giúp bạn làm việc hiệu quả.
• Kiên trì và Trì hoãn Thỏa mãn: Cấu trúc nội tại được tạo ra bởi kỷ luật hỗ trợ các khả năng quan trọng khác như tính kiên nhẫn, khả năng trì hoãn sự thỏa mãn, khả năng chịu đựng sự thất vọng, và hành vi hướng đến mục tiêu.
• Kỷ luật là hệ thống: Con Đường Khó Khăn khẳng định rằng kỷ luật không phải là sự lựa chọn đơn thuần, mà là một hệ thống đòi hỏi sự hỗ trợ bên ngoài theo thời gian để đạt được những điều quan trọng.

3. Vai trò của Chấp nhận Rủi ro (Risk-taking)

Chấp nhận rủi ro có ý nghĩa (meaningful risk) là một phần quan trọng của lối sống Khó khăn.

Cơ hội duy nhất để phát triển

Rủi ro là yếu tố duy nhất giúp cá nhân thoát khỏi trạng thái "như cũ" và tiến tới mục tiêu "tốt hơn".

• Khơi dậy khả năng tốt nhất: Rủi ro buộc bạn phải suy nghĩ, lên kế hoạch, đưa ra phán đoán và đặt ra các ưu tiên. Nó khơi dậy những điều tốt đẹp nhất trong bạn, vì bạn không thể vừa lười biếng vừa mạo hiểm cùng một lúc.
• Chấp nhận Thất bại: Người thành công và khỏe mạnh sẵn sàng chấp nhận thất bại để nhận được phần thưởng. Rủi ro là một người thầy tuyệt vời, không có cách nào tốt hơn để học hỏi ngoài việc thử nghiệm mà không biết trước kết quả.
• Tạo ra Phong cách sống Năng động: Chấp nhận rủi ro có ý nghĩa nên là một phần bình thường trong cuộc sống, được thực hiện mỗi tuần. Nó giúp bạn cảm thấy tràn đầy sức sống.
• Rủi ro có tính toán: Rủi ro phải được tính toán (calculated), không phải bốc đồng. Người chấp nhận rủi ro tuyệt vời là người cẩn thận và cân nhắc kỹ lưỡng, tôn trọng những trở ngại và chấp nhận những rủi ro đã được tính toán.

Tóm lại, để đạt được thành công, cần thay thế thái độ đòi hỏi bằng việc chấp nhận trách nhiệm cá nhân, rèn luyện tính kỷ luật để xây dựng cấu trúc nội tại, và thường xuyên chấp nhận rủi ro một cách có ý nghĩa để thúc đẩy sự phát triển liên tục.

3. Làm thế nào để xây dựng một hình ảnh bản thân tích cực và nuôi dưỡng các mối quan hệ lành mạnh?

Truy vấn của bạn liên quan đến hai khía cạnh quan trọng trong cuộc sống: xây dựng hình ảnh bản thân tích cực và nuôi dưỡng các mối quan hệ lành mạnh, đặc biệt trong bối cảnh vượt qua tâm lý tự cho mình là đúng (entitlement mentality).

Các nguồn tài liệu, đặc biệt là các chương 7 và 12, cung cấp các nguyên tắc chi tiết để đạt được những mục tiêu này thông qua Con Đường Khó Khăn (The Hard Way).

I. Xây dựng Hình ảnh Bản thân Tích cực (Tạo ra một hình ảnh bản thân thực sự giúp ích cho bạn)

Hình ảnh bản thân (self-image) đóng vai trò quyết định giữa thành công và thất bại. Để xây dựng một hình ảnh bản thân tích cực và chính xác, cần phải áp dụng "sự phán đoán tỉnh táo".

1. Phân biệt Tiêu cực Thật và Tiêu cực Giả

Nguyên tắc của sự phán đoán tỉnh táo là phải thực tế chứ không chỉ nói suông để cảm thấy dễ chịu. Điều này đòi hỏi phải thừa nhận những điều tiêu cực cần được cải thiện, nhưng chỉ những điều tiêu cực đúng đắn:

• Tiêu cực Thật (Tiêu cực Đúng đắn): Xác định những vấn đề cần được giải quyết để cải thiện (ví dụ: "Đôi khi tôi lười biếng," "Tôi tránh những điều khó khăn"). Thừa nhận sự thật này sẽ cung cấp "thuốc kháng sinh" cần thiết để cải thiện.
• Tiêu cực Giả (Tiêu cực Sai lầm): Đây là những suy nghĩ mang tính chỉ trích và sai sự thật (ví dụ: "Tôi không đáng yêu," "Tôi vô dụng"). Những lời tự nhận xét này là rào cản ngăn cản sự phát triển.
• Sở hữu những điều tích cực: Cần vui vẻ và ngợi khen Chúa vì những đức tính tốt đẹp (khả năng yêu thương sâu sắc, siêng năng, đồng cảm).

2. Nguyên tắc Năng lực (Competence Principle)

Tâm lý tự cho mình là đúng thường tạo ra một nghịch lý về hình ảnh bản thân: bên ngoài tỏ ra tự tin (kiêu ngạo) nhưng bên trong lại bất an, sợ hãi và cực kỳ sợ rủi ro. Để giải quyết vấn đề này, cần tập trung vào việc trở nên có năng lực trước:

• Sự thật về Năng lực: Người ta không cảm thấy mình có năng lực trước rồi mới trở nên có năng lực. Họ trở nên có năng lực rồi mới cảm thấy mình có năng lực.
• Trình tự Trưởng thành: Sự tự tin đến từ lịch sử nỗ lực, kinh nghiệm, và thành công. Trình tự phát triển hình ảnh bản thân là:

1.     Tình yêu đi trước sự tự tin: Được yêu thương và hỗ trợ vô điều kiện ngay cả khi chưa đủ năng lực.

2.     Hành động: Thử nghiệm, thực hành, học hỏi, nhận lời khuyên, thất bại và thích nghi.

3.     Có năng lực: Dần dần làm mọi việc tốt hơn. Hình ảnh bản thân khi đó là: "Tôi được yêu thương và tôi có năng lực".

3. Học cách Thất bại một cách Tốt đẹp

Hình ảnh bản thân lành mạnh cho phép chúng ta thất bại một cách tốt đẹp, điều không thể tránh khỏi trong cuộc sống. Khi thất bại, cần thực hiện năm bước sau:

1.     Thất vọng: Cảm nhận nỗi buồn vì điều đã xảy ra.

2.     Nương tựa vào Chúa: Cần sự giúp đỡ và khôn ngoan của Ngài.

3.     Hỗ trợ: Gọi cho bạn bè để trò chuyện và tìm kiếm sự hỗ trợ.

4.     Bài học: Phân tích: "Tôi đã đóng góp gì cho vấn đề này? Tôi cần thay đổi điều gì?".

5.     Thích nghi: Đã đến lúc thử lại mọi thứ theo cách khác.

II. Nuôi dưỡng Mối quan hệ Lành mạnh (Yếu tố con người: Nhiên liệu hay thất bại)

Các mối quan hệ là yếu tố quyết định thành bại và là một trong những nguồn lực cốt lõi cho mọi thứ chúng ta cần để cuộc sống vận hành.

1. Hiểu về Sự kết nối và Phụ thuộc lẫn nhau

Chúa đã tạo ra chúng ta để sống trong sự kết nối với nhau, và sự kết nối là nhiên liệu của cuộc sống. Mối quan hệ lành mạnh được đánh dấu bằng sự phụ thuộc lẫn nhau (interdependence), nơi chúng ta tiếp thêm năng lượng và được tiếp thêm năng lượng từ nhau.

Ngược lại, tâm lý tự cho mình là đúng phá hoại điều này bằng:

• Vật hóa (Objectification): Đối xử với người khác như một vật thể đáp ứng nhu cầu.
• Tự mãn không lành mạnh: Tin rằng bản thân không cần sự hỗ trợ, động viên hoặc phản hồi từ người khác.

2. Xây dựng Niềm tin (Trust)

Niềm tin là yếu tố nền tảng của các mối quan hệ lành mạnh, và cách duy nhất để người khác học cách tin tưởng bạn là giữ những cam kết bất tiện. Có hai loại niềm tin cần xây dựng:

• Niềm tin Chức năng (Functional Trust): Sự tin cậy trong các nhiệm vụ, công việc. Ví dụ: Gửi báo cáo trước thời hạn, đến sớm trong các buổi hẹn.
• Niềm tin Quan hệ (Relational Trust): Sự tin tưởng xuất phát từ việc trở thành một người an toàn khi ai đó bộc lộ sự yếu đuối trước mặt bạn. Điều này bao gồm khả năng lắng nghe khi người khác chia sẻ về Năm Điều Lớn: Sai lầm, Khó khăn, Điểm yếu, Nhu cầu, hoặc Cảm xúc dễ bị tổn thương. Người có niềm tin quan hệ sẽ tiến về phía cuộc đấu tranh của họ, tránh đưa ra lời khuyên sớm, và để bạn bè bày tỏ cảm xúc.

3. Chiến lược Nuôi dưỡng Mối quan hệ

Để nuôi dưỡng các mối quan hệ lành mạnh và giúp những người có tâm lý đòi hỏi thay đổi, bạn cần thay thế các khuôn mẫu độc hại (né tránh đối đầu, dung túng, mô hình hóa kém) bằng các hành vi mang tính xây dựng:

• Thực sự "Ủng hộ" họ: Dành sự ân sủng, sự quan tâm và tình yêu thương, ngay cả khi người đó khiến bạn phát điên.
• Rõ ràng về Kỳ vọng: Không nên mặc định bất cứ điều gì. Cần thể hiện rõ ràng những gì bạn cần và mong đợi từ họ (ví dụ: "Tôi mong bạn đạt được mục tiêu công việc hàng tuần của mình").
• Hỗ trợ Lựa chọn Quan hệ Tốt hơn (Cộng đồng Thợ lặn Vách đá): Giúp bản thân và người có tâm lý đòi hỏi kết nối với những người tốt (bạn bè, nhà thờ, cố vấn) tràn đầy ân sủng và chân lý.
• Nguyên tắc "Thêm trước khi Bớt": Khuyến khích người đó thêm những mối quan hệ lành mạnh mới trước khi cố gắng loại bỏ các mối quan hệ độc hại. Điều này giúp họ dễ dàng loại bỏ dần những yếu tố độc hại theo thời gian.

4. Sử dụng các nghiên cứu tình huống về người con trai hai mươi lăm tuổi và nữ giám đốc bán hàng từ Chương 1, hãy giải thích cách các kỹ năng từ các chương sau (ví dụ: nói "Tôi đã sai", giữ những cam kết bất tiện, đối mặt với "đau thành công") có thể đã thay đổi kết quả của họ.

Đây là phần giải thích chi tiết về cách các kỹ năng cốt lõi được giới thiệu trong các chương sau có thể đã thay đổi kết quả cho hai nghiên cứu tình huống được trình bày trong Chương 1, dựa trên nguyên lý Con Đường Khó Khăn (The Hard Way).

Trong cả hai trường hợp, cá nhân đều thể hiện thái độ tự cho mình là đúng (entitlement mentality) bằng cách né tránh trách nhiệm, đổ lỗi cho hoàn cảnh hoặc người khác, và tin rằng họ xứng đáng được đối xử đặc biệt hoặc được miễn trừ khỏi các quy tắc.

I. Nghiên cứu Tình huống 1: Người con trai hai mươi lăm tuổi

Người con trai này sống thoải mái ở nhà, bỏ học, thất nghiệp, và giải trí với bạn bè. Anh ta đổ lỗi cho bố mẹ vì đã không đủ kiên nhẫn và hỗ trợ, khẳng định "Họ nợ tôi".

1. Nếu anh ta áp dụng kỹ năng Nói "Tôi đã sai" (Chương 13)

• Tình trạng ban đầu: Anh ta từ chối nhận trách nhiệm, thay vào đó thực hiện việc ngoại hóa (đổ lỗi cho bố mẹ). Đây là dấu hiệu của tâm lý tự cho mình là đúng, nơi cá nhân tin rằng mình đứng trên các quy tắc.
• Kết quả thay đổi: Việc nói "Tôi đã sai" sẽ là một hình thức thú nhận. Anh ta sẽ phải thừa nhận rằng:
• "Tôi đã sai khi lười biếng trong việc tìm kiếm việc làm và theo đuổi con đường học vấn".
• "Tôi đã sai khi nghĩ rằng cha mẹ nợ tôi một cuộc sống thoải mái mà không cần đóng góp".
• Lợi ích: Bằng cách thú nhận, anh ta sẽ giải phóng bản thân khỏi tâm lý nạn nhân thụ động và trao quyền cho chính mình. Đây là bước cần thiết để anh ta có thể bắt đầu sửa chữa những sai lầm đó. Khả năng thừa nhận lỗi lầm giúp anh chuyển sang tư duy "Tôi có trách nhiệm".

2. Nếu anh ta áp dụng kỹ năng Giữ những cam kết bất tiện (Chương 10)

• Tình trạng ban đầu: Anh ta chọn những gì thoải mái (chơi điện tử, tiệc tùng) thay vì những gì tốt nhất (công việc, học hành). Anh ta không có động lực để hoàn thành những cam kết tối thiểu.
• Kết quả thay đổi: Anh ta sẽ cam kết thực hiện những hành vi khó khăn (NHT - Điều Khó Khăn Tiếp Theo):
• Tìm kiếm việc làm hàng ngày theo một lịch trình kỷ luật.
• Đóng góp vào việc duy trì nhà cửa, dù đó là việc "bất tiện".
• Lợi ích: Việc giữ lời hứa, dù khó khăn, là cách duy nhất để người khác (và chính anh ta) tin tưởng vào anh ta (niềm tin chức năng). Những hành vi này xây dựng cấu trúc nội tại—khả năng tập trung năng lượng theo thời gian—thứ mà anh ta thiếu, giúp anh ta kiên trì và đạt được mục tiêu.

3. Nếu anh ta áp dụng kỹ năng Đối mặt với "đau thành công" (Chương 14)

• Tình trạng ban đầu: Anh ta đang trải qua đau triệu chứng (symptom pain) của sự trống rỗng và thiếu mục đích, nhưng lại che giấu nó bằng sự dễ chịu hiện tại. Anh ta kiên trì tìm kiếm Niết bàn (tránh mọi khó chịu).
• Kết quả thay đổi: Anh ta sẽ chọn đau thành công (success pain):
• Chấp nhận sự khó chịu của việc làm việc vất vả (đau của sự nỗ lực) khi thực hiện các công việc lặp đi lặp lại hoặc các công việc lương tối thiểu.
• Mang đến nhóm hỗ trợ (nếu có) những khó khăn về cảm xúc khi thay đổi lối sống.
• Cảm nhận được khoảng cách giữa nơi anh ta đang ở (thoải mái, vô định) và nơi anh ta muốn đến (tự chủ, thành công).
• Lợi ích: Đối mặt với nỗi đau này là cách duy nhất để dứt khỏi "tội lỗi" của sự lười biếng và bất ổn. Nỗi đau thành công sẽ giải quyết được nỗi đau triệu chứng, dẫn đến một cuộc sống đầy đủ và trách nhiệm hơn, thay vì bị mắc kẹt trong "Ngày Chuột Chũi".

---

II. Nghiên cứu Tình huống 2: Nữ giám đốc bán hàng

Nữ giám đốc này năng động và hướng ngoại, nhưng đội ngũ của cô không đạt doanh số. Cô đổ lỗi cho sếp và công ty. Cô tin rằng những kỹ năng quan hệ và việc là "một người tốt" là đủ, và cô "xứng đáng được trân trọng" bất chấp kết quả kém cỏi.

1. Nếu cô ấy áp dụng kỹ năng Nói "Tôi đã sai" (Chương 13)

• Tình trạng ban đầu: Cô ấy đang sống trong sự phủ nhận, sử dụng kỹ năng giao tiếp như một lời bào chữa để tránh bị quy trách nhiệm về hiệu suất công việc kém.
• Kết quả thay đổi: Cô ấy sẽ phải thú nhận rằng cô ấy đã không hoàn thành công việc và những lời bào chữa của cô ấy là không hiệu quả:
• "Tôi đã sai khi không đạt được doanh số như cam kết".
• "Tôi đã sai khi nghĩ rằng các mối quan hệ có thể thay thế kết quả công việc".
• Lợi ích: Việc thú nhận này sẽ mang lại sự sáng suốt, cho phép sếp và công ty có thể giúp cô ấy xác định vấn đề thực sự (ví dụ: thiếu kỹ năng chốt hợp đồng, quản lý kém) thay vì mắc kẹt trong cuộc tranh luận về tính cách của cô ấy.

2. Nếu cô ấy áp dụng kỹ năng Giữ những cam kết bất tiện (Chương 10)

• Tình trạng ban đầu: Cô ấy thiếu niềm tin chức năng (functional trust) vì cô ấy không đạt được các mục tiêu công việc đã thỏa thuận. Cô ấy muốn được đánh giá dựa trên ý định chứ không phải hành động.
• Kết quả thay đổi: Cô ấy cần giữ cam kết với các mục tiêu khó khăn và có thể đo lường được của công ty (NHT).
• Cam kết và đạt được chỉ tiêu bán hàng hàng tháng/quý.
• Chủ động nộp các báo cáo hoặc dữ liệu hiệu suất đúng hạn.
• Lợi ích: Điều này xây dựng lại sự đáng tin cậy trong công việc. Cô ấy sẽ chứng minh rằng cô ấy là người thực hiện đúng lời hứa, ngay cả khi điều đó bất tiện.

3. Nếu cô ấy áp dụng kỹ năng Đối mặt với "đau thành công" (Chương 14)

• Tình trạng ban đầu: Cô ấy tránh sự khó chịu của thực tế hiệu suất kém bằng cách tỏ ra là một "người tốt". Cô ấy đang trải qua đau triệu chứng (thất vọng vì không đạt mục tiêu và áp lực từ sếp).
• Kết quả thay đổi: Cô ấy cần đối mặt với đau thành công trong công việc:
• Chịu đựng sự mệt mỏi và tính lặp đi lặp lại của việc nỗ lực bán hàng một cách kỷ luật (đau của sự nỗ lực).
• Chấp nhận phản hồi tiêu cực đúng đắn từ sếp (tiêu cực thật) mà không trở nên phòng thủ.
• Tìm kiếm người cố vấn hoặc huấn luyện viên nghề nghiệp để phát triển các kỹ năng còn thiếu, điều này đòi hỏi thời gian và năng lượng.
• Lợi ích: Bằng cách này, cô ấy sẽ trở nên có năng lực—thay vì chỉ cảm thấy mình xứng đáng, cô ấy thực sự sẽ đạt được thành công. Sự tự tin của cô ấy sẽ đến từ lịch sử thành công và nỗ lực, chứ không phải từ ảo tưởng về sự đặc biệt.

5. Giải thích mối liên hệ giữa kỷ luật (Chương 6), nỗi đau (Chương 14), và rủi ro (Chương 15). Tại sao việc chấp nhận ba yếu tố "khó chịu" này lại quan trọng để thoát khỏi cái bẫy của thái độ tự cho mình là đúng và xây dựng một cuộc sống thành công?

Truy vấn của bạn chạm đến cốt lõi của triết lý Con Đường Khó Khăn (The Hard Way), một lộ trình đòi hỏi kỷ luật, sự trung thực, và trách nhiệm để vượt qua thái độ tự cho mình là đúng (entitlement mentality).

Ba yếu tố Kỷ luật, Nỗi đau, và Rủi ro có mối liên hệ mật thiết, hình thành một chu trình cần thiết để chuyển đổi từ lối sống thoải mái, dễ chịu (mà tâm lý tự cho mình là đúng theo đuổi) sang lối sống mang lại kết quả xứng đáng.

Dưới đây là giải thích về mối liên hệ giữa ba yếu tố này và vai trò của chúng trong việc đạt được thành công.

---

I. Mối liên hệ giữa Kỷ luật, Nỗi đau và Rủi ro

Các nguồn tài liệu cho thấy Kỷ luật, Nỗi đau và Rủi ro không phải là các chiến lược riêng lẻ mà là các giai đoạn hỗ trợ lẫn nhau trong quá trình phát triển cá nhân:

1. Rủi ro là Yếu tố Khởi đầu

Rủi ro (chấp nhận rủi ro có ý nghĩa – meaningful risk) đóng vai trò là động lực khởi đầu và là hy vọng duy nhất để bạn trở nên "tốt hơn" trong bất cứ lĩnh vực nào.

• Rủi ro buộc bạn phải suy nghĩ, lên kế hoạch, và đặt ra các ưu tiên. Bạn không thể vừa lười biếng vừa mạo hiểm cùng một lúc.
• Việc chấp nhận rủi ro (như bắt đầu một công việc kinh doanh mới, yêu cầu tăng lương, hoặc có một cuộc trò chuyện khó khăn) sẽ đưa bạn ra khỏi trạng thái "như cũ" mà tâm lý tự mãn thường cố gắng duy trì.

2. Nỗi đau là Chất xúc tác cho Sự thay đổi

Khi bạn chấp nhận rủi ro và bắt đầu hành động, bạn sẽ phải đối mặt với Nỗi đau thành công (Success Pain).

• Rủi ro dẫn đến Nỗi đau Thành công: Nỗi đau thành công là sự khó chịu (nỗ lực, đòi hỏi năng lượng, tốn thời gian, sự nhàm chán) giúp bạn thay đổi và trưởng thành. Ví dụ, nỗi đau khi phải tập luyện khắc nghiệt, sự căng thẳng khi đối mặt với một cuộc trò chuyện khó khăn, hoặc sự tẻ nhạt khi phải lặp đi lặp lại một hành động không sáng tạo (đau của sự nỗ lực).
• Mục đích của Nỗi đau: Nỗi đau thành công là cách tốt nhất để giảm thiểu đau triệu chứng (Symptom Pain). Đau triệu chứng là cảm giác khó chịu (lo lắng, thất vọng, mệt mỏi) cảnh báo bạn rằng đã đến lúc phải thay đổi. Bằng cách kiên trì với nỗi đau của sự nỗ lực, bạn giải quyết được nguyên nhân gốc rễ gây ra triệu chứng đau.

3. Kỷ luật là Yếu tố Duy trì

Để kiên trì với Nỗi đau Thành công (thường mang tính lặp đi lặp lại, nhàm chán) và tiếp tục sau những thất bại không thể tránh khỏi khi chấp nhận rủi ro, bạn cần Kỷ luật.

• Kỷ luật là Hệ điều hành: Kỷ luật không phải là một lựa chọn đơn giản, mà là quá trình xây dựng cấu trúc nội tại—khả năng tập trung năng lượng theo thời gian.
• Duy trì sự cam kết: Kỷ luật giúp bạn thực hiện thói quen làm những gì tốt nhất, thay vì những gì dễ chịu nhất. Nó hỗ trợ khả năng trì hoãn sự thỏa mãn và tính kiên nhẫn, điều cần thiết để chấp nhận nỗi đau lâu dài của sự nỗ lực.

Tóm lại chu trình: Bạn chấp nhận Rủi ro (khởi đầu) $\rightarrow$ Bạn phải chịu đựng Nỗi đau Thành công (chất xúc tác) $\rightarrow$ Bạn sử dụng Kỷ luật (duy trì) để kiên trì làm điều tốt nhất, ngay cả khi nó không thoải mái.

---

II. Tầm quan trọng của việc chấp nhận các yếu tố "khó chịu" để thoát khỏi thái độ tự cho mình là đúng

Việc chấp nhận ba yếu tố này rất quan trọng vì chúng trực tiếp đối lập với bản chất của tâm lý tự cho mình là đúng và là con đường duy nhất dẫn đến thành công.

1. Phủ nhận Tâm lý "Niết bàn" và Sự thoải mái (Nỗi đau)

Thái độ tự cho mình là đúng luôn cố gắng tránh mọi nỗi đau và tìm kiếm sự dễ chịu bằng mọi giá (được gọi là Hành trình tìm kiếm Niết bàn – Nirvana journey).

• Việc chấp nhận Nỗi đau Thành công buộc cá nhân phải đối mặt với thực tế rằng cuộc sống không có lựa chọn nào là không đau khổ.
• Bằng cách chọn nỗi đau của sự nỗ lực thay vì nỗi đau của sự thất vọng (đau triệu chứng), cá nhân từ bỏ thái độ đòi hỏi (xem các vấn đề như một điều cần được giải quyết ngay lập tức) và chấp nhận triết lý của Con Đường Khó Khăn: Đối mặt với nỗi đau đưa bạn đến một nơi nào đó.

2. Chuyển đổi từ Thụ động sang Hành động (Rủi ro và Kỷ luật)

Tâm lý tự cho mình là đúng khiến cá nhân rơi vào tâm lý nạn nhân thụ động và tin rằng họ xứng đáng nhận được những điều tốt đẹp mà không cần nỗ lực.

• Rủi ro trao quyền: Rủi ro ngăn chặn sự tránh né rủi ro và nỗi sợ thất bại bất thường của người có quyền lợi. Nó thúc đẩy họ hành động và làm cho cuộc sống trở nên sôi động hơn.
• Kỷ luật tạo ra giá trị: Kỷ luật đảm bảo rằng hành động không chỉ là một sự bộc phát bốc đồng. Kỷ luật giúp bạn tạo ra những thói quen tốt, ngày này qua ngày khác, tạo ra những kết quả xứng đáng. Thành công đến với những ai nỗ lực hết mình và có kỷ luật. Nếu thiếu kỷ luật, các nỗ lực ban đầu sẽ thất bại, củng cố thêm niềm tin rằng họ là kẻ thất bại.

3. Xây dựng Năng lực và Sự tự tin đích thực

Thái độ tự cho mình là đúng thường tạo ra một hình ảnh bản thân kép—bên ngoài kiêu ngạo, nhưng bên trong bất an và sợ rủi ro.

• Kỷ luật và Rủi ro là con đường duy nhất dẫn đến năng lực: Sự tự tin tuyệt vời và đích thực đến từ lịch sử thành công và nỗ lực. Người ta trở nên có năng lực rồi mới cảm thấy mình có năng lực.
• Việc kiên trì với kỷ luật và rủi ro sẽ xây dựng nên lịch sử nỗ lực, cho phép cá nhân phát triển từ hình ảnh bản thân ban đầu là "tôi được yêu thương dù không đủ năng lực" thành "tôi được yêu thương và tôi có năng lực".

Tóm lại, chấp nhận Rủi ro là bắt đầu Con Đường Khó Khăn; chấp nhận Nỗi đau là tiếp tục Con Đường Khó Khăn (làm điều tốt nhất dù khó chịu); và áp dụng Kỷ luật là xây dựng năng lực tính cách để kiên trì trên con đường đó. Đây là bộ ba chiến lược không thể thiếu để xây dựng một cuộc sống thành công và thoát khỏi sự hủy hoại của tâm lý tự cho mình là đúng.

Đọc sách Online